İçeriğe Yönlendir

Tork Nedir? Ne İşe Yarar? Tork Gücü ile Beygir Gücü Arasındaki Farklar Nelerdir?


Derin Acar

Recommended Posts

Derin Acar

Tork bir araç için çok önemli bir parçadır. Çünkü bir motorun torku ne kadar iyiyse kullanırken o denli rahat edersiniz. Bu makalemizde, tork konusunda yıllardır aklımızda olan soru işaretlerine cevap bulmak için gerekli bilgileri okuyacaksınız. Tork gücü nedir, ne işe yarar, beygir gücü ile arasındaki farklar nelerdir gibi sorulara tek tek yanıt verilmiştir.

 

tork-nedir-ne-ise-yarar-tork-gucu-ile-be

 

Tork, arabaların en önemli özelliklerinden biridir. Özellikle çekiş gücünde ve yokuş yukarı çıkarken gösterdiği performans ile çok önemli bir yere sahiptir.

Ancak bu önemi şimdiye kadar pek anlaşılmamış ve sürekli beygir gücünün gölgesinde kalmıştır. Oysaki, beygir gücü bir kuşun sağ kanadıysa; tork gücü de sol kanadıdır. Bu iki kanattan biri olmadan, o kuşların havalanacağı düşünülemez. Tork döndürme kuvveti demektir.

Bir aracın motorunun yanında mutlaka torku da belirtilmektedir. Tork bir araç için oldukça önemlidir çünkü bir motorun torku ne kadar iyiyse kullanımı da o kadar rahat olmaktadır. Şöyle ki motor daha geniş bir devir aralığında vites değiştirmeden veya az bir vites değiştirmeyle kullanılabilmektedir. En yüksek tork rakamı olarak ifade edilen rakamın yanında, bu rakamın elde edildiği devir de önemlidir. Motorlar düşük ve orta devirlerde kullanıldığı için, torkun düşük devirlerden itibaren yüksek olması kullanım rahatlığı sağmaktadır.

Tork Nedir?

tork-ne-demek.jpg

 

Tork, araç motorlarındaki krank milinin, bir dakika içinde yaptığı dönüş sayısıdır. Bu dönüşlerin çok veya az olması, arabanın hızını ve çekiş gücünü artırıp – azaltırken; piston kollarının uzun ya da kısa olması da, aynı şekilde arabanın performansını etkiler.

Tork Ne İşe Yarar?

tork-ne-ise-yarar.jpg

 

Araçlarda, motorun dönme kuvvetinin, tekerleri itme kuvvetine dönüştürülmesi, tork sayesindedir. Krank Milini çeviren pistonların bu millere uyguladığı kuvvet, tork gücü ile doğru orantılıdır. (Bakınız: Krank Mili Nedir, Nasıl Çalışır, Ne İşe Yarar?)

Dizel Motorlar ile Benzinli Motorlar Arasında Performans Var mıdır?

dizel-motorlar-ile-benzinli-motorlar-ara

 

Dizel motorlu araçlar ile benzinli motorlular arasında tork gücü farkı vardır. Çünkü, dizel motorların sahip olduğu pistonların kolu; benzinli araçlarda bulunan kollardan daha uzundur. Uzun kolların uyguladığı dönüş kuvveti daha yüksek olacağından, dizel motorların tork gücü benzinli motorlara göre daha fazladır.

 

Torku etkili biçimde kullanmak demek, arabanın en az kuvvet uygulayarak en yüksek güce ulaşması demektir. Şöyle düşünün, 10 kg ağırlığında olan ve üzeri dolu bir tepsiyi tek elle taşımak zorundasınız. Elinizi, tepsinin alt kısmının tam ortasına getirip o şekilde yürürseniz mi daha çok yorulursunuz, yoksa kenarından parmaklarınızla tutup o şekilde tutarak yürürseniz mi? Ama dikkat edin, üzerindekileri dökmemeniz gerekir.

Elbette, tepsinin alt tarafının ortasından taşıdığınızda daha az yorulursunuz ve daha hızlı yürürsünüz. El aynı el, tepsi aynı tepsi. Ama yapılan iş, birincisinde hem daha kolay, hem daha fazla.

Tepsiyi nereden tutacağını iyi bilen daha az güçteki bir insan; o tepsiyi nasıl tutacağını bilmeyen çok daha güçlü insanlardan daha fazla iş yapar. İşte tork ile beygir gücünün farkı budur.

Yukarıda anlattığımız gibi, piston kollarının daha uzun olması sebebiyle, dizel motorlar, benzinli arabalara göre daha güçlü çekişe sahip olurlar ve az devirle daha hızlı yol alırlar. Hem de daha az yakıt tüketirler. Ancak şunu göz önünde bulunduralım ki, dizel motorlarda piston kollarının uzun olması bazı dezavantajlar da getirir. Mesela, dizel araçlar, benzinli araçlar kadar yüksek hız yapamazlar. Daha hantal olurlar.

Fakat, ortalama 90 km hızla giderken, dizel motorun devirleri, benzinli motorların devirlerine göre daha küçüktür. O hızda dizel motorlar, daha az güç harcarlar ama benzinliyle aynı işi yaparlar.

Tork Gücü ve Beygir Gücü Araba Performansını Ayrı Ayrı Nasıl Etkiler?

tork-gucu-ve-beygir-gucu-araba-performan

 

Mesela, 70 beygire sahip, birbirine eş değer iki aracı düşünelim. Ama araçlardan birinin torku diğerine göre daha yüksek olsun. Bu araçlar zıt yöne döndürülüp arkadan birbirine bağlansınlar ve ikisi de ters yöne doğru hareket etmeye başlasın. Torku yüksek olan araç, torku az olan aracı kendine doğru çeker. Çünkü torkun yüksek olması demek, aynı zamanda çekiş gücünün de yüksek olması demektir.

Bu iki araç, yokuş yukarıya çıkmak için yarıştırılsa, yine torku yüksek olan araç kazanır. İşte bu yüzden tork, otomobiller için çok önemlidir.

Tork Gücü ile Beygir Gücünü Birbirinden Nasıl Ayırt Edebiliriz?

tork-gucu-ile-beygir-gucunu-birbirinden-

 

 

Günümüzde hala, beygir ve tork birbirine çok sık karıştırılan iki kavramdır. Bir örnekle ikisi arasındaki farkı şu şekilde açıklayabiliriz:

Bir bahçe hortumu düşünün. Bunun aynı anda hem torkunu hem de beygir gücünü hesaplayabiliriz. Nasıl mı? O hortumdan çıkan suyun, hortumun ucundan ileriye fışkırma gücü bize beygir gücünü gösterir. Tork gücü ise, bir dakikada ya da saniyede o hortumdan çıkan su miktarıdır.

Tork Gücü ile Beygir Gücü Her Zaman Birbiriyle Doğru Orantılı mıdır?

tork-gucu-ile-beygir-gucu-her-zaman-birb

 

Dikkat etmemiz gerekir ki, hortumdan çıkan su ile, o suyun fışkırma mesafesi her zaman birbiriyle doğru orantılı olamazlar. Şöyle ki, bir dakikada hortumdan 1 litre su çıktığını var sayalım ve bu su 10 cm ileriye fışkırıyor diye düşünelim. Eğer ki biz hortumun ucunu sıkarsak ve çıkan su miktarını yarım litreye indirirsek, tazyikten dolayı suyun fışkırma gücü artabilir ve suyun fışkırdığı mesafe 20 cm’ye çıkabilir. Buradan çıkarmamız gereken sonuç; tork ve beygir gücünün her zaman birbiriyle orantılı olmayacağıdır.

Hareket Halindeki Araca O An Uygulanan Beygir Gücünü ve Tork Gücünü Nasıl Öğreniriz?

hareket-halindeki-araca-o-an-uygulanan-b

 

Genel bir ifadeyle şöyle cevap verebiliriz: Hareket halindeki bir aracın, “o anda kullandığı beygir gücünü” öğrenmek için, hız göstergesine bakmamız bize fikir verecektir. Hız ne kadar yüksekse, o anda kullanılan beygir gücü de o denli yüksek demektir. Hareket halindeyken, “o anda kullandığı tork gücünü” ise, devir göstergesine bakarak anlayabiliriz. Bir araç, ne kadar az devirde ne kadar yüksek hıza çıkıyorsa, tork gücü o kadar kuvvetlidir.

 

Bilgihanem

 

 

  • Beğen 11
Yorum bağlantısı
Ali Gök

bana göre bazı yerlerde hatalar var.  

 

enel bir ifadeyle şöyle cevap verebiliriz: Hareket halindeki bir aracın, “o anda kullandığı beygir gücünü” öğrenmek için, hız göstergesine bakmamız bize fikir verecektir. Hız ne kadar yüksekse, o anda kullanılan beygir gücü de o denli yüksek demektir. Hareket halindeyken, “o anda kullandığı tork gücünü” ise, devir göstergesine bakarak anlayabiliriz. Bir araç, ne kadar az devirde ne kadar yüksek hıza çıkıyorsa, tork gücü o kadar kuvvetlidir.   

 

bu cümle bana göre yanlış . fizik kurallarına görede yanlış iniş aşağı inerken gaza basmadan 200 km hıza da ulaşabiliriz burda beygir gücü yüksek anlamına gelmez.

 

bir yerde de dizel araç benzinliye göre daha güçlü olur ama daha hantal denmiş güçlüyse neden hantal olsun dahada çevik olur 

Yorum bağlantısı

Belirli bölümlerde eksik hatalı bilgiler olsada güzel yazı olmuş bi hayli faydalandım teşekkürler

Yorum bağlantısı
Ramazan Turan

Yazı için Teşekkürler.  Dizel candır,  yüksek hız benzinli aracın olsun,  120 km üzerinde ülkemiz şartlarında ne kadar gidebiliyoruz  ki...  

Yorum bağlantısı
Gökhan Albayrak

Eksik ve/veya hatalı birkaç yer var, daha güzel bir yazı yazılıp konu kilitlenebilir. Kütüphanelik bilgi kıvamına getirilebilir ama çoğu sitede var bu konu.

 

Tork bir momenttir. Burada krank milinin dönüşü ile biyel kolunun uzunluğunun çarpımıdır.(Newton x Metre)

 

Beygir gücü ile tork arasındaki fark; beygir gücü aracın son hızını belirleyen en etkin faktördür, tork ise aracın ne kadar hızlı hareket edebileceği hususundaki en etkin parametredir. Bir nevi çekiş gücü.

 

Bir saat önce, Ramazan Turan yazdı:

Yazı için Teşekkürler.  Dizel candır,  yüksek hız benzinli aracın olsun,  120 km üzerinde ülkemiz şartlarında ne kadar gidebiliyoruz  ki...  

Tork iyidir güzeldir ama bir yere kadar. Benzin candır. Bu arada bir filmde yine bu yüksek torktan falan bahsediliyordu, eleman da "o zaman 0403 (mercedesin otobüsü) 'e bin" gibi birşey demişti. Tam hatırlayamadım hem filmin adını hemde repliği.

Yorum bağlantısı
Evren Erakçora

1 metrelik çubuğa 10kg asırsa yaklaşık 100NM tork oluşur. 1.0 motorun 4000 devirdeki torku yaklaşık.

Yorum bağlantısı
Mustafa Arıkan

Elinize sağlık ama makale çok hoşuma gitmedi. Tork olayı iyi anlatılamamış malesef.

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Rıdvan Ergün

Tork ve beygir gücünü en iyi ayırt eden örnek şu gelir bana:

İnşaatın üst katlarına yük çıkartmak için makaralı bir sistem yapmışlar. Makaraya bir kol bağlı onu çeviriyorsun. İnşaat işçisi Ali makaraya 50 kg ağırlık yüklendiğinde bu ağırlığı 1 dakikada istenilen kata 4 kere çıkartabiliyor. Diğer işçi Veli ise aynı sürede aynı ağırlığı aynı kata 6 kere çıkartıyor. 

Ali'nin beygir gücü 4×50= 200

Veli'nin beygir gücü ise 6×50=300

 

Buna karşın Ali bir seferde  130 kg ağırlığı aynı yüksekliğe çıkartabilirken, Veli 120 kg dan fazlasını çıkartamıyor.

Ali'nin tork  gücü 130, Veli'nin tork gücü ise 120.

Beygir gücü maksimum hızı tork gücü ise genelde yük taşıma kapasitesi ve yokuş tırmanma performansını etkiler.

 

  • Beğen 7
Yorum bağlantısı
Mehmet Göktürk

işi bilmeyen kulaktan dolma bilgileri yazan ve araştırma yapmayan biri gayet güzel ancak bu kadar açıklar. Bunun formülünü de yazıverseydi herşey açığa çıkardı.

 

Bu bilgilerle beraber içeriği ansiklopediye taşıyalım temizledikten sonra. 

 

Çok teşekkürler.

 

 

HP = Torque x RPM ÷ 5252

 

fazlası:

 

http://www.epi-eng.com/piston_engine_technology/power_and_torque.htm

  • Beğen 6
Yorum bağlantısı
  • 2 hafta sonra...
Derin Acar
On 10.02.2017 at 13:54, Veli Uncu yazdı:

Belirli bölümlerde eksik hatalı bilgiler olsada güzel yazı olmuş bi hayli faydalandım teşekkürler

Teşekkürler.

Arkadaşlar yazı hatalı olabilir ben bilgilendirme adına paylaştım. İyi yada kötü yorumlarınız için teşekkür ederim. Kusurum varsa affola..

Yorum bağlantısı
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...