İçeriğe Yönlendir

Quattro Çekiş Sistemi


Mehmet Ozyurek

Recommended Posts

Mehmet Ozyurek

Quattro Çekiş Sistemi

Quattro, sürekli dört tekerlekten çekiş sistemidir. Bir aks üzerindeki tekerlekler kontrolü kaybeder ve kayma tehdidi söz konusu olursa, tahrik torku, tork yönlendirmeli merkezî diferansiyel aracılığıyla otomatik ve sürekli olarak diğer aksa yönlendirilir.Temel dağıtım oranı 40:60 olup, gücün %40'ı ön aksa, %60'ı ise arka aksa gider. Ancak gerektiği takdirde tekerleğin patinajına karşı koymak için gücün %70 kadarı – öne, %85'i ise arkaya yönlendirilebilir.

Sağlanan avantaj: Olağanüstü yol tutuş sayesinde hızlanma sırasında daha fazla tutunma ve daha yüksek güvenliktir. 

 

Quattro çekiş sistemi ilk olarak 1980 yılında bir otomobilde kullanılmış ve zaman içinde sürekli gelişim göstermiştir. 

 

Quattro çekiş sisteminin yıllar içindeki gelişimi, yetenekleri özellikler:
*Sürekli, simetrik sabit tork dağılımı (%50-%50),
*Sürekli, simetrik değişken tork dağılımı; sabit (%50-%50), değişken maksimum %75
*Sürekli, asimetrik değişken tork dağılımı (%40 ön-%60 arka) değişken maksimum %80
*Sürekli değil, asimetrik değişken tork dağılımı (%40 ön-%60 arka) değişken maksimum %100
 
İlk Nesil Quattro
1981 1987 yılları arasında audi quattro, audi 80 ve vw passat’da kullanılmıştır.
Tork dağılımı: Sürekli dört tekerden çekiş. %50 ön %50 arka akslara tork iletimi.
Merkezi Diferansiyel: Açık diferansiyel ve Manuel olarak kilitlenebilir merkezi diferansiyel (şaft ve istavroz dişlileri var).
Arka diferansiyel: Manuel olarak (butonla) kilitlenebilen (normalde açık) arka diferansiyel.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel.
 
İkinci Nesil Quattro Teknolojisi (1988) (Torsen Merkezi Diferansiyel)
Quattro artık ilk nesilde kullandığı klasik merkezi diferansiyeli bırakmış, bunun yerine transfer kutusunda “Torsen” diferansiyel kullanmıştır. Audi A100 ve audi quattro modellerinde üretimleri bitene kadar; Audi 80-90 quattro (1989-1992); Audi 80, Audi S2, Audi RS2 (1991-1994);  A100 quattro (1991-94); Audi A6 S6 (1994-97)
Tork dağılımı: Sürekli (daimi) dört tekerden çekiş (4wd). Normal sürüşte  %50 ön %50 arka akslara tork dağılımı. Ön veya arka akslara torkun %75 oranında dağıtılma kapasitesi. Maksimum %75 ön akslara ve %25 arka akslara veya %75 arka akslara ve %25 ön akslara.
Merkezi Diferansiyel: Torsen diferansiyel kullanılmıştır.
Arka diferansiyel:  Manuel olarak (butonla) kilitlenebilen (normalde açık) arka diferansiyel.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel.
Arka diferansiyel kilidi kilitliyken ABS devre dışı kalır. Hız 25km/h aştığında arka diferansiyel kilidi otomatik olarak açılır (serbest konuma geçer).
 
Üçüncü Nesil Quattro Teknolojisi (1988-1994) (Çok Diskli Hidrolik Kavrama)
Üçüncü nesil olarak kabul edilen quattro sadece Audi V8’lerde kullanılmıştır.
Merkezi Diferansiyel: Otomatik şanzımanlı serilerde Transfer kutusunda torsen diferansiyel yerine; elektronik kumandalı planet dişlilere sahip çok diskli hidrolik kavrama kullanılmıştır. Manuel şanzımanlı serilerde ise transfer kutusunda Torsen (T1) diferansiyel kullanılmıştır.
Arka diferansiyel:  Arka diferansiyelde, bir sınırlı kaymalı kilitli diferansiyel (lsd) çeşidi olan Torsen (T1) diferansiyel kullanılmıştır.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel.
Bu quattro sisteminde aracın hareket etmemesi için; aynı anda arka iki teker ve bir ön tekerin yol tutuşunu kaybetmesi gerekir.
 
Dördüncü Nesil Quattro Teknolojisi (1995) (Torsen ve EDL Sistemi)
Audi A4-S4-RS5, A6-S6-RS6, Audi A8 gibi modellerde kullanılmıştır. Dördüncü nesil qauttro teknolojisindeki en büyük yenilik; EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) olmuştur. Elektronik diferansiyel kilit sistemi, tutunmayı kaybederek patinaj yapan tekerleğe, ABS sistemiyle beraber frenleme kuvveti göndererek, ilgili akstaki tork miktarının artmasını sağlar, böylece yere tutunan diğer  tekerleğe daha fazla tork aktarımı sayesinde, araç hareket edebilir. Edl sistemi, mekanik kilitli diferansiyel veya sınırlı (lsd) kaymalı kilitlenebilir  diferansiyel kullanımının yerini almıştır. Böylece hem ön hem arka akslarda “açık” diferansiyel kullanılırken, tek tekerin patinaj yapması durumuyla, edl sistemi sayesinde baş edilmştir. Edl sistemi quattro modellere 80 km/h hızın altında etkindir.
Tork dağılımı:  Sistem sürekli (daimi) dört tekerden çekiş sistemidir. Normal sürüşte tork %50-%50 ön ve arka akslara dağıtılır. Tork %100 öne veya arkaya yönlendirilemez; araç bir önden çekişli veya arkadan çekişliymiş gibi davranamaz.
Merkezi Diferansiyel: Transfer kutusunda torsen diferansiyel (Tip 1 veya Tip 2) kullanılmıştır. Ön veya arka akslara torkun %75 oranında dağıtılma kapasitesi. Maksimum %75 ön akslara ve %25 arka akslara veya %75 arka akslara ve %25 ön akslara.
Arka diferansiyel:  Kilitsiz (açık) diferansiyel. EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) var.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel. . EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) var.
 
Beşinci Nesil Quattro Teknolojisi (2006) (Torsen, EDL Sistemi ve Asimetrik Tork Dağılımı)
2006 yılından itibaren üretilen quattro araçlardaki en büyük yenilik, ilk defa torkun asimetrik olarak dağıtılması olmuştur; yani tork dağılım eskisi gibi ön arka arkslar arasında %50-%50 (simetrik) değil, %40 ön akslara %60 arka akslara (asimetrik) olarak dağıtılmıştır. Audi S4, S6, S8 ve RS4 serilerinde kullanılmıştır.
Tork dağılımı:  Sistem sürekli (daimi) dört tekerden çekiş sistemidir. Normal sürüşte tork dağılımı %40 ön akslara %60 arka akslaradır.  Tork dağılım maksimum %80 olacak şekilde ön akslara veya arka akslara dağıtılabilir. ESP sisteminin katkılarıyla torkun %100’ü ön veya arka akslara yönlendirilebilir.
Merkezi Diferansiyel: Transfer kutusunda torsen diferansiyel (yeni nesil 3. Tip) kullanılmıştır.
Arka diferansiyel:  Kilitsiz (açık) diferansiyel. EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) var.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel. EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) var.
 
 
Quattro Torque Vectoring – Sport Differential  (Quattro Tork Yönlendirme ve Spor Diferansiyel)
2008 yılından itibaren audi, arka diferansiyelde Magna Powertrain tarafından geliştirilen “Spor diferansiyel” isimli özel bir diferansiyel kullanmaya başladı. Audi A4, A5, A6, S4 ve RS modellerinde bu konsept kullanıldı.
Quattroda kullanılan “sport differential” spor diferansiyel sayesinde, tork sağ ve sol tekerlekler arasında farklı oranlarda dağıtılıyor – yönlendiriliyor.
Tork dağılımı:  Tork, normal sürüşte asimetrik %40-%60 olarak dağıtılıyor.
Merkezi Diferansiyel: Transfer kutusunda torsen diferansiyel (yeni nesil 3. Tip) kullanılmıştır.
Arka diferansiyel: Opsiyonel olarak sunulan  “Sport Differential” spor diferansiyel. Sağ ve sol tekerlekler arasında tork, sürüş dinamiklerine göre otomatik olarak farklı oranlarda dağıtılıyor.
Ön diferansiyel: Kilitsiz (açık) diferansiyel. EDL (Electronic Differential Lock -Elektronik Diferansiyel Kilidi) var.
 
 
Altıncı Nesil Quattro Teknolojisi (2010) (Crown-Gear Merkezi Diferansiyel (Crown Gear Centre Differential)
2010 yılında ilk defa Audi RS5 ile yeni nesil quattro teknolojisi sunuldu. Daha sonra bu sistem A6, A7 ve A8’de kullanıldı. Bu yeni quattro’da transfer kutusunda kullanılan üçüncü nesil (T3) Torsen diferansiyel yerine Audi’nin geliştirdiği “Crown Gear Merkezi Diferansiyel” sistemi kullanılmaya başlandı. Yeni nesil merkezi diferansiyel ile ön arka akslar arasındaki tork paylaşımı daha geniş oranlarda yapılabilmektedir. Gerektiğinde torkun %70 kadarı ön akslara, %85 kadarı ise arka akslara yönlendirilebilir. Sistem tamamen elektronik olarak kumanda edilebilmekte ve tüm yol şartlarında; viraj, hızlanma, yavaşlama, karlı-buzlu yolda, sürüş yönetilebilmektedir.
 
 
Audi Quattro Ultra Teknoloji (Audi Quattro With Ultra Techology)
2016 yılından itibaren ise en yeni nesil quattro teknolojisi kullanılmaya başlandı; audi quattro ultra. Audi, bu son teknoloji quattro dört tekerden çekiş sisteminde ilk kez dört çeker sistemini sadece “daimi- permanent” sürekli dört çeker olmaktan çıkardı ve araçları normalde sadece iki tekerden çekiş yapabilir hale geldi. Audi quattro ultra için, audi’nin “akıllı dört tekerden çekiş sistemi” diyebiliriz. Bu adım, yakıt ekonomisine hizmet eden, karbon salınımını azaltan ve çevreci bir adım oldu. Böylece quattro ultra sahipleri hem önden iki tekerden (fwd) çekiş sisteminin ekonomikliğini, hem de dört tekerden çekiş sisteminin performansını bir arada bulabilmektedirler. 
 
  • Beğen 7
Yorum bağlantısı
Metin Akbal

Su videoyu da ekleyelim. 20 yilda Quattro cizgisinden hicbirsey kaybetmedi.

  • Beğen 6
Yorum bağlantısı
Mehmet Ozyurek
11 dakika önce, Kemal Korkmaz yazdı:

4 motion sistemi buna yakın mı?

 

Onu da inceleyeceğim. :)

 

Yorum bağlantısı
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...