İçeriğe Yönlendir

Tam Otomatik Şanzımanda N Vitesi


Tansu Kalafatoğlu

Recommended Posts

Tansu Kalafatoğlu

Tork konvertörlü şanzımanda kafama takılan ve açıklamasını bulamadığım bir konu var. Normalde kavrama konvertörün içinde yapılıyor diye biliyorum. Motorun sürekli çevirdiği impeller motor çalıştıkça dönüyor. Vites kutusu ve ayak frenine göre ise türbin, impellerin sağladığı yağ etkisiyle dönüyor veya dönmüyor. 

 

Vites kısımları planet dişlilerle sağlanmış. Fakat boş vites nasıl oluyor? Aracı n’ye aldığımızda impeller yine rölanti devri kadar dönüyor. Türbin de dönmesi lazım. Çünkü n’ye aldığımızda tekerlekler serbest kalıyor. Eğer sadece türbini durduran mekanizma olsaydı, teker dönmezdi. Yani boş vitesi türbini durdurarak elde edemiyoruz. 

 

planet dişli kısmında benim bildiğim sadece 1-2-3-4-.... vitesler ve her planet sistemine ait kavramalar var. Geri vites sanırım planet dişlilerin birinin diğerinden hızlı dönmesiyle oluşuyor. 

 

Peki n nerede? 

 

 

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Mahmut Yıldız yazdı:

Bu videoda var

 

 

Yok. Boş vites anlatılmamış

Yorum bağlantısı
Kerem Kurluva
Tansu Kalafatoğlu yazdı:

...

Normalde kavrama konvertörün içinde yapılıyor diye biliyorum

...

Vites kısımları planet dişlilerle sağlanmış. Fakat boş vites nasıl oluyor?

...

Peki n nerede? 

 

 

 

Boş vites için, tork konvertörü ile aktarma (gezegen dişliler) bölümü arasında,  bir kavrama kademesi daha bulunuyor. Temel olarak böyle.

Yorum bağlantısı
Servet Aydın

Nötr pozisyonu hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın boşta devirdaim yapması ile sağlanır. Öncü pompa ve ana pompa olan türbin dönmeye devam eder. Düşük yağ debisi ile planet sistem içinde çok az yağ dönüşümü yapılır. Bu nedenle seyir anında iken vitesin nötr pozisyona alınması istenmez. 

Hidrolik beyin diye tabir edilen selenoidlerin takılı olduğu kombivalf grubu yağ kanalları vites konumlarına göre hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın ana mil üzerinden hangi planet gruba dağılacağına karar verir. 

  • Beğen 6
Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Servet Aydın yazdı:

Nötr pozisyonu hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın boşta devirdaim yapması ile sağlanır. Öncü pompa ve ana pompa olan türbin dönmeye devam eder. Düşük yağ debisi ile planet sistem içinde çok az yağ dönüşümü yapılır. Bu nedenle seyir anında iken vitesin nötr pozisyona alınması istenmez. 

Hidrolik beyin diye tabir edilen selenoidlerin takılı olduğu kombivalf grubu yağ kanalları vites konumlarına göre hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın ana mil üzerinden hangi planet gruba dağılacağına karar verir. 

Anlamadığım şu abi. Vites d’de, fren basılı değil, araç gider. Demek ki rölanti devrinde impeller ve türbin dönüşü yeterli yağlamayı yapıyor ki, araç hareket edecek gücü buluyor. 

 

Vites n’de ayak frende değil. Rölantide çalışıyor. Araç gitmiyor. İmpeller motora bağlı olduğu için yine dönüyor. Konvertör içi full yağ. İmpeller döndükçe türbini döndürmek isteyecek. Ayak frende değil. Türbin, şafta vites kutusuna bağlı. Arada da kavramalar var. 

 

Yağ basıncı nerede azalıyor abi? Anlamadım. 

 

Yorum bağlantısı
Murat Gedik

Bence vitesi N konumuna alınca tork konvertoru dönmüyor. Vites kutusunda sadece hareket oluyor. Vites kutusu hareketi tork konvertorune aktarmıyor.

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Murat Gedik yazdı:

Bence vitesi N konumuna alınca tork konvertoru dönmüyor. Vites kutusunda sadece hareket oluyor. Vites kutusu hareketi tork konvertorune aktarmıyor.

Konvertör 3 parça. Motor çalıştığı zaman impeller döner. İmpeller türbini döndürür. Türbin vites kutusuyla tekere bağlı. Eğer boşa alınca türbini durduran mekanizma olsaydı, yani amaç, n’de iken türbini durdurarak boşa almak olsaydı, boş viteste tekeri elimizle döndüremezdik. P konumu gibi. 

Yorum bağlantısı
Murat Gedik

P ye alınca tork konvertoru dönse de dönmese de önemi kalmıyor. Şanzıman kilitleniyor. Bu sayede tekerlekler dönmüyor. Ama N konumunda şanzıman motordan ve tork konvertorundan gelen hareketi tekerleklere aktarmıyor. Tekerleklerden gelen hareket de boşa gidiyor bağlantı olmadığı için. 

 

Hareket halinde iken N konumuna alınması neden tavsiye edilmiyor. Eğer araç hareket halinde iken Nden D konumuna getirirseniz. Şanzıman kararsızlık yaşayıp zarar görebilir. Sonuçta gaza ne kadar bastığınız arabanın o anki hızı yokuş aşağı yukarı gittiğiniz herşey vites seçiminde soruna yol açabilir. 

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Bence vitesi N konumuna alınca tork konvertoru dönmüyor.

Bunu yanlış yazmışım. Tork konvertoru motor çalıştığı her an aktif. Sadece hızlanırken duruma göre sabit hızda giderken kaybı önlemek için kilitlenir. Hızlanırken yağ basıncını kullanır. Şanzıman vites değiştirirken filan kilitlenmez bu sayede geçiş sağlanır. 

 

Boşa alma olayı park olayı geri olayı hepsi şanzıman içinde olur.

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Murat Gedik yazdı:

Ama N konumunda şanzıman motordan ve tork konvertorundan gelen hareketi tekerleklere aktarmıyor. Tekerleklerden gelen hareket de boşa gidiyor bağlantı olmadığı için. 

 

 

Bunu soruyorum. Nasıl aktarmıyor. Ne yapıyor da aktarmıyor?

Yorum bağlantısı
Murat Gedik
Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Bunu soruyorum. Nasıl aktarmıyor. Ne yapıyor da aktarmıyor?

Normal vites değişimi nasıl oluyorsa aynı şekilde gücü boşa aktaracak bir konum mevcut. Vites o konuma geliyor. 

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Murat Gedik yazdı:

Normal vites değişimi nasıl oluyorsa aynı şekilde gücü boşa aktaracak bir konum mevcut. Vites o konuma geliyor. 

Planet dişlilerde tekeri boşa çıkaracak bir sistem yok ki. Ben öyle biliyorum yani. Sürekli bi dönme hareketi var. Ama şöyle bir şey de var. Mesela geri vites için farklı bir planet yok. Aynı planet farklı dönüş hızlarına ulaşınca teker geri dönüyor

Yorum bağlantısı
Kerem Kurluva

https://www.mistertransmission.com/transmission-components/

 

Yukarıdan aşağıya ikinci şeklin solundaki iki paragrafta, tork konvertörü ile aktarma (gezegen dişliler) bölümü arasındaki kavrama kademesinin açıklaması yapılmış.

 

Bunların gugıl çevirisi de şöyle:

 

Sağdaki şekil, yukarıda açıklanan basit sistemin gerçek bir aktarımda nasıl görüneceğini gösterir. Giriş mili halka dişlisine (koyu gri), Çıkış mili aynı zamanda “Çok diskli” bir kavrama paketine bağlı olan planet taşıyıcısına (açık gri) bağlanmıştır. Güneş dişlisi, debriyaj paketinin diğer yarısına da bağlı olan bir tambura (turuncu) bağlanır. Tamburun dışını çevreleyen tamburun bağlı güneş dişlisinin dönmesini önlemek için gerektiğinde tamburun etrafına sıkılabilen bir bant (mavi).

 

Debriyaj paketi, bu durumda, planet taşıyıcıyı güneş dişlisiyle kilitlemek için kullanılır ve her ikisini de aynı hızla dönmeye zorlar. Hem debriyaj paketi hem de bant serbest bırakıldığında, sistem nötr olur. Giriş milini çevirmek gezegen dişlilerini güneş dişlisine karşı döndürür, ancak hiçbir şey güneş dişlisini tutmadığı için serbest dönebilir ve çıkış milini etkilemez. Üniteyi birinci vitese yerleştirmek için, bant güneş tertibatının hareket etmesini engellemek için uygulanır. İlk vitesten yüksek vitese geçmek için, bant serbest bırakılır ve debriyaj, çıkış milinin giriş mili ile aynı hızda dönmesine neden olarak uygulanır.

  • Teşekkür 1
Yorum bağlantısı
Mehmet Ozyurek
Murat Gedik yazdı:

Hareket halinde iken N konumuna alınması neden tavsiye edilmiyor. Eğer araç hareket halinde iken Nden D konumuna getirirseniz. Şanzıman kararsızlık yaşayıp zarar görebilir. Sonuçta gaza ne kadar bastığınız arabanın o anki hızı yokuş aşağı yukarı gittiğiniz herşey vites seçiminde soruna yol açabilir. 

 

Sağlıklı bir sistemde bu olmaz.. 

Çünkü vites boşta bile olsa, arka planda hıza uygun olan vites hazır bekliyor.. 

 

Seyir halinde vitesi N'ye almayın çünkü N'de yağ devirdaim yapmayacağı için yağ ısınır derler.. Ama nasıl neden onu ben de bilmiyorum..  

  • Beğen 2
Yorum bağlantısı
Önder Özcan
Servet Aydın yazdı:

Nötr pozisyonu hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın boşta devirdaim yapması ile sağlanır. Öncü pompa ve ana pompa olan türbin dönmeye devam eder. Düşük yağ debisi ile planet sistem içinde çok az yağ dönüşümü yapılır. Bu nedenle seyir anında iken vitesin nötr pozisyona alınması istenmez. 

Hidrolik beyin diye tabir edilen selenoidlerin takılı olduğu kombivalf grubu yağ kanalları vites konumlarına göre hem mekanik hemde elektriksel olarak yağın ana mil üzerinden hangi planet gruba dağılacağına karar verir. 

Wiki'den mi :D

 

Mehmet Ozyurek yazdı:

 

Sağlıklı bir sistemde bu olmaz.. 

Çünkü vites boşta bile olsa, arka planda hıza uygun olan vites hazır bekliyor.. 

 

Seyir halinde vitesi N'ye almayın çünkü N'de yağ devirdaim yapmayacağı için yağ ısınır derler.. Ama nasıl neden onu ben de bilmiyorum..  

Boşa almayı deneyenler var aramızda. Gerek Fokuz aracında olsun gerek MB aracında olsun var. Sıfır sıkıntı.

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Kerem Kurluva yazdı:

https://www.mistertransmission.com/transmission-components/

 

Yukarıdan aşağıya ikinci şeklin solundaki iki paragrafta, tork konvertörü ile aktarma (gezegen dişliler) bölümü arasındaki kavrama kademesinin açıklaması yapılmış.

 

Bunların gugıl çevirisi de şöyle:

 

Sağdaki şekil, yukarıda açıklanan basit sistemin gerçek bir aktarımda nasıl görüneceğini gösterir. Giriş mili halka dişlisine (koyu gri), Çıkış mili aynı zamanda “Çok diskli” bir kavrama paketine bağlı olan planet taşıyıcısına (açık gri) bağlanmıştır. Güneş dişlisi, debriyaj paketinin diğer yarısına da bağlı olan bir tambura (turuncu) bağlanır. Tamburun dışını çevreleyen tamburun bağlı güneş dişlisinin dönmesini önlemek için gerektiğinde tamburun etrafına sıkılabilen bir bant (mavi).

 

Debriyaj paketi, bu durumda, planet taşıyıcıyı güneş dişlisiyle kilitlemek için kullanılır ve her ikisini de aynı hızla dönmeye zorlar. Hem debriyaj paketi hem de bant serbest bırakıldığında, sistem nötr olur. Giriş milini çevirmek gezegen dişlilerini güneş dişlisine karşı döndürür, ancak hiçbir şey güneş dişlisini tutmadığı için serbest dönebilir ve çıkış milini etkilemez. Üniteyi birinci vitese yerleştirmek için, bant güneş tertibatının hareket etmesini engellemek için uygulanır. İlk vitesten yüksek vitese geçmek için, bant serbest bırakılır ve debriyaj, çıkış milinin giriş mili ile aynı hızda dönmesine neden olarak uygulanır.

Gerçekten aradığım yazı buydu. Nokta atışı. Herkes bir şeyler yazmış ama ince kısımlar geçilmiş. Bu yazıda onlara değinmiş. 

 

Şanzıman içinde kavrama için otomatik debriyaj sistemleri mevcut. Bir tanede de değil. Çok sayıda var. Basınca göre vites geçişlerinin yapılması için baskı balata mantığına yakın hareket ediyor. Ve boş viteste bu debriyajlar çekilerek, planet dişlideki güneş dişlisinin dönmesi boşta bırakılıyor. Yani şaft boşa dönüyor. Kavrama olmuyor. Yazı için teşekkürler. 

 

Mehmet Ozyurek yazdı:

 

Sağlıklı bir sistemde bu olmaz.. 

Çünkü vites boşta bile olsa, arka planda hıza uygun olan vites hazır bekliyor.. 

 

Seyir halinde vitesi N'ye almayın çünkü N'de yağ devirdaim yapmayacağı için yağ ısınır derler.. Ama nasıl neden onu ben de bilmiyorum..  

 Vites n’de iken hem konvertör döner hem de şanzımandaki harici yağ pompası çalışır. Sistem ve dişliler sürekli yağlanır. D’de daha fazla yağlanır, yani daha doğrusu devir yükseldikçe yağlama hızı artar. N’de de yağlama olur. Ama daha yavaş olur. Ve birden hızlı giderken n’den d’ye alındığında kavrama ve planetler yağsız kalabilir. Diğeri hareket halinde d’den n’ye almak. Bu da aynı şekilde. Rölanti nti devrindeki yağlama miktarı planetlerin çalışmasına yetmeyebilir. Soğutma için gerekli devirdaim hızına ulaşamayabilir. Yağ ısınır, yağlama yetersiz bile kalabilir. 

 

 

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Mehmet Ozyurek
Önder Özcan yazdı:

Boşa almayı deneyenler var aramızda. Gerek Fokuz aracında olsun gerek MB aracında olsun var. Sıfır sıkıntı.

 

Ben de seyir halinde klima açacağım zaman vitesi boşa alır devri düşürür, klimayı açar sonra tekrar D'ye alırım.. 

 

Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu

Son olarak duran ışıkta n’ye almak zarar vermez. Öyle bir şey olsaydı, aracı her stop ettiğimizde şanzımana zarar veriyoruz demek olurdu. Binlerce kez çalıştırıp stop ediyoruz oysa ki. 

 

Ama yeşil yanar yanmaz d’ye atıp hareket etmek olmaz. Birkaç saniye bekleyip hareket etmek mantıklı gözüküyor. 

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Mehmet Ozyurek
Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Ama yeşil yanar yanmaz d’ye atıp hareket etmek olmaz. Birkaç saniye bekleyip hareket etmek mantıklı gözüküyor. 

Burada da yapılması gereken şu... : Vites D'de iken önce fren bırakılacak, 1-2 saniye beklenip gaza basılacak.. Bu yapılmadan sert gaz verilir ise vuruntulu bir kalkış meydana gelir..  

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
Mehmet Ozyurek yazdı:

Burada da yapılması gereken şu... : Vites D'de iken önce fren bırakılacak, 1-2 saniye beklenip gaza basılacak.. Bu yapılmadan sert gaz verilir ise vuruntulu bir kalkış meydana gelir..  

Bu noktadan emin değilim abi. Yani yağ pompası devir yükselince mi daha fazla yağ basıyor yoksa elektronik mi bilmiyorum. 

 

Çünkü, n’de de konvertör dönüyor, planet dönmüyor. Yağ pompası karterden yağ çekip tüm şanzımana belli oranlarda yağ basıyor. Bu esnada dönmeyen dişlilere de yağ basıyor. 

 

Vitesi D’ye alınca ayak frendeyken planet yine dönmüyor. Yine rölantideyiz ve konvertör aynı hızda dönüyor. Harici Pompa elektronik olarak daha fazla yağ basar mı bilmiyorum. E zaten boştayken de planetleri yağlıyordu. Hatta tüm sistemi yağlıyordu. 

 

Oralar biraz muallak bende. Ama senin dediğin gibi yapmak garanti kısımda kalmak olur. 

Yorum bağlantısı
Servet Aydın
Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Son olarak duran ışıkta n’ye almak zarar vermez. Öyle bir şey olsaydı, aracı her stop ettiğimizde şanzımana zarar veriyoruz demek olurdu. Binlerce kez çalıştırıp stop ediyoruz oysa ki. 

 

Ama yeşil yanar yanmaz d’ye atıp hareket etmek olmaz. Birkaç saniye bekleyip hareket etmek mantıklı gözüküyor. 

Her otomatik araçta vitesi nötr konumunda tutarım dururken. Vites nört olduğu halde eser miktarda sistemi yağlı tutan mekanik beyin nedeniyle araç tekerler boşta olduğu anda dönmeye başlar. 

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Bu noktadan emin değilim abi. Yani yağ pompası devir yükselince mi daha fazla yağ basıyor yoksa elektronik mi bilmiyorum. 

Devir yükselir, basınç ve debi artar. Devir ile doğru orantılı çalışır sistem. Birde tepe basınç noktası var. Oraya erişim olunca türbin kilitlenir. Daha fazla zorlama ile misal 20 bar sistem 20 barın üstüne çıkar, fazla basınç mekanik beyin vasıtasıyla bypass edilir şanzıman karterine akar 

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
Tansu Kalafatoğlu
(düzenlendi)
Servet Aydın yazdı:

Her otomatik araçta vitesi nötr konumunda tutarım dururken. Vites nört olduğu halde eser miktarda sistemi yağlı tutan mekanik beyin nedeniyle araç tekerler boşta olduğu anda dönmeye başlar. 

Devir yükselir, basınç ve debi artar. Devir ile doğru orantılı çalışır sistem. Birde tepe basınç noktası var. Oraya erişim olunca türbin kilitlenir. Daha fazla zorlama ile misal 20 bar sistem 20 barın üstüne çıkar, fazla basınç mekanik beyin vasıtasıyla bypass edilir şanzıman karterine akar 

N’ye atılmaz efsanesi kafamda netleşti. Sorun yok abi. N’de iken dikkatimi çekmişti. Lifte alınan araç n’de iken tekerler çok hafif dönüyordu. Bu da dediğin şeyden olabilir. Herkese teşekkürler

tarihinde Tansu Kalafatoğlu tarafından düzenlendi
Yorum bağlantısı
Mahmut Yıldız
Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Yok. Boş vites anlatılmamış

 

Kerem Kurluva yazdı:

https://www.mistertransmission.com/transmission-components/

 

Yukarıdan aşağıya ikinci şeklin solundaki iki paragrafta, tork konvertörü ile aktarma (gezegen dişliler) bölümü arasındaki kavrama kademesinin açıklaması yapılmış.

 

Bunların gugıl çevirisi de şöyle:

 

Sağdaki şekil, yukarıda açıklanan basit sistemin gerçek bir aktarımda nasıl görüneceğini gösterir. Giriş mili halka dişlisine (koyu gri), Çıkış mili aynı zamanda “Çok diskli” bir kavrama paketine bağlı olan planet taşıyıcısına (açık gri) bağlanmıştır. Güneş dişlisi, debriyaj paketinin diğer yarısına da bağlı olan bir tambura (turuncu) bağlanır. Tamburun dışını çevreleyen tamburun bağlı güneş dişlisinin dönmesini önlemek için gerektiğinde tamburun etrafına sıkılabilen bir bant (mavi).

 

Debriyaj paketi, bu durumda, planet taşıyıcıyı güneş dişlisiyle kilitlemek için kullanılır ve her ikisini de aynı hızla dönmeye zorlar. Hem debriyaj paketi hem de bant serbest bırakıldığında, sistem nötr olur. Giriş milini çevirmek gezegen dişlilerini güneş dişlisine karşı döndürür, ancak hiçbir şey güneş dişlisini tutmadığı için serbest dönebilir ve çıkış milini etkilemez. Üniteyi birinci vitese yerleştirmek için, bant güneş tertibatının hareket etmesini engellemek için uygulanır. İlk vitesten yüksek vitese geçmek için, bant serbest bırakılır ve debriyaj, çıkış milinin giriş mili ile aynı hızda dönmesine neden olarak uygulanır.

Videoda 2:16'dan itibaren bu anlatılıyor.

Yorum bağlantısı
H.Cenk Bayrakçı

Bana sorsaydınız ben söylerdim. :D N'de iken şaft boşa döner, kavrama olmaz basitçe...

  • Beğen 1
Yorum bağlantısı
  • Konuyu Görüntüleyenler   0 kullanıcı

    Sayfayı görüntüleyen kayıtlı kullanıcı bulunmuyor.

×
×
  • Yeni Oluştur...