Röle nedir, nasıl bağlanır, röleyle neler yapılır ?

[Mehmet Ozyurek]

Röleler küçük akımlarla çok büyük akımları kontrol edebilmek için kullanılan ve elektromıknatıs prensibi ile çalışan anahtarlardır.

Sonsuz sayıda kombinasyonla kullanılabilmektedir. Her ne kadar bazı elektronik malzemeler (Transistör, tristör, triak ve daha çok sayıda yarı iletkenler) rölelerin yerini almaya çalışmakta ise de hatta bir ölçüde başarıya ulaşmış olsalar da röleler olmazsa olmaz olarak kalmış ve çok daha uzun süreler kalacaktır.

Çalışma prensibi olarak, manyetik bir nüve etrafına sarılmış iletken üzerinden akım geçirerek manyetik alan elde etmek ve elde edilen manyetik alandan yararlanarak mekanik bir hareket kazanmaktır.

Daha da özetleyecek olursak, elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren bir yapı diyebiliriz.

Neden röle kullanıyoruz? Sorusu akla geldiğinde de rahat açıklayabilmek için şu örneği verebiliriz;

Aracımızın içindeki kontak anahtarından marşa basmak istediğimizde şayet röle kullanmamış olsaydık baş parmağımız kalınlığındaki iki kabloyu direksiyon yakınlarına taşımak ve orada minimum 20cm. X 20cm. ölçülerinde mekanik bir anahtarla birleştirmek ve motor çalışınca da ayırmak gerekecekti.

Aracımızda, işyerlerimizde, evlerimizde ve daha birçok yerde hayatımızı kolaylaştıran rölelerin işlevleri çok önemli.

30 – 40 Kilovat gücünde motoru olan bir yük asansörünün kabin içindeki dokunmatik ve küçücük bir buton ile koca asansörü nasıl hareket ettirdiğimizi düşünecek olursak rölenin önemi daha iyi anlaşılır.

Kısa bir anlatımla “Zayıf akımlarla güçlü akımları kontrol edebildiğimiz elektromekanik anahtarlardır.” Diyebiliriz. (Tabii bazı kurallara bağlı kalmak koşulu ile.

Peki rölelerle neler yapabiliriz; Bu kısım o kadar geniş ki, aslında tamamen hayal gücümüze bağlı..

Bu bölümde, hangi rölelerle neler yapabilirizi üretici notları ve kendi hayal gücümle birleştirerek örneklemeye çalışacağım.

Sizlerden de destek bekliyorum.

Ani Fren İkaz Rölesi

Üreticinin açıklaması

Ani Fren ikaz Rölesi, bir tehlike anında araçta yapılan ani fren arkadan gelen aracın emniyet mesafesini koruması amacı ile dörtlü ikaz lambalarını otomatik olarak çalıştırır ve kazalara engel olur.Bu ürün, hareket halindeki aracın sert bir fren ile durdurulma isteği sırasında gidiş yönüne ilerlemek isteyişinden doğan karşı kuvvetin şiddetinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi esasıyla çalışmaktadır. Ani Fren Rölesi aktif hale geldikten sonra dörtlü ikaz lambaları flaşör çakma hızında 10 defa yanıp sönecek böylece arkadan gelen bir araç varsa ikaz etmiş olacaktır. Ancak yanıp sönme sayısı 10 olmadan sağa veya sola dönüş işareti verilmek üzere sinyal kolu hareket ettirilirse fren ikaz çıkış sinyali kesilir ve dönüş işareti kol kapatılana kadar devam eder.

Ani Fren İkaz Rölesi Bağlantı şeması

Uygulamaya ait bir video

Mini Röle (changeover)

Üreticinin açıklaması

30 nolu terminal girişindeki enerjinin, röle bobininde enerji yokken (87a) nolu terminalden çıkışını sağlayan, röle bobinine enerji verildiğinde (87a) terminalinden çıkışı keserek(30) nolu terminaldeki girişin (87) nolu terminalden çıkışını sağlayan röledir.

Yüksek akım kapasitesine sahip açık va kapalı kontakları sayesinde bir çok yerde güvenle kullanılabilmektedir. Buna karşılık düşük bobin akımına ihtiyaç duyması açısından tercih sebebi olup, sürekli enerji altında kalmaya uygundur. Bobin terminalleri olan (85) ve (86) nolu terminallerin pozitif (+) veya negatif (-) ayırımı olmadığı için her iki yönde de bağlanabilme özelliği vardır. Yüksek akımlı kapalı ve açık kontağa ihtiyaç duyulan her yerde güvenle kullanılır.

Mini Röle Bağlantı Şeması

Changeover Röle ile amerikan park sinyali yapmak için şema

Bu bağlantı biçimi ile tercihen yan veya ön sinyal ampullerimiz parkları açtığımız zaman sürekli yanacak, sinyal vermeye veya dörtlüleri yakmaya başladığımız an sinyal verecek, sinyali kapatınca yine sürekli yanmaya devam edecektir.

Amerikan Park Bağlantı Şeması

Changeover Röle ile Gündüz Farı Bağlantı Şeması

Bu bağlantı biçimi ile, kontağı açtığımızda gündüz farlarımız sürekli yanacak, parkları kapattığımızda sönecektir, parkları kapatınca yine gündüz farlarımız yanmaya devam edecektir.

Gündüz Farı Bağlantı Şeması

Ani fren ikaz rölesi ve changeover röle kullanılarak fren lambasının kullanılması

Bu iki röle kullanılarak, asıl amacı araçlarımızdaki sinyalleri (dörtlüyü) yakmak olan ani fren ikaz rölesi ile fren lambalarını yakmak mümkün hale geliyor..

Ani Fren İkaz Rölesi Bağlantı Şeması

Uygulamaya ait bir video

[Mehmet Ozyurek]

Mini Röleler

Üreticinin açıklaması

12V / 30A 4 fişli, 12V / 30A 5 fişli, 24V / 20A 4 fişli, ve 24V / 20A 5 fişli olmak üzere dört farklı tipte üretilmektedir. ELO Mini Röle'nin her dört tipinde de bobin sarımları sürekli enerji altında kalmaya uygun olarak tasarımlanmıştır.

Mini Röle Bağlantı Şeması

Bu röleyi en çok kullandığımız alan, xenon bağlantılarıdır

Xenon bağlantı şeması

[Mehmet Ozyurek]

Far Yakma Rölesi

Üreticinin Açıklaması

Dünyanın birçok ülkesinde araçlar trafikte seyir halindeyken kısa huzmeli farların gece veya gündüz ayırımı yapmaksızın yanıyor olması zorunlu hale gelmiştir. Ve genellikle manuel yakılan farların yanar duruma getirilmesi unutulmaktadır. İşte bu nedenle ELO, kısa huzmeli farların gece – gündüz veya yaz – kış ayırımı yapmaksızın otomatik olarak yanmasını sağlayacak Akıllı Far Rölesi'ni üretmektedir.

Bağlantı Şeması

[Mehmet Ozyurek]

Arkadaşlar, konuyu tamamlayıp öyle açayım diyordum ama, vakit bulamıyorum..

Röleler ile başka neler yapılabilir fikirleri doğrultusunda konuyu birlikte geliştirelim istedim ve açtım konuyu..

[Semih Tunca]

KONTAK KAPATINCA YANAN TAVAN LAMBASI

2 tane 5 bacaklı röle kullanıyoruz şasi den aldığımız (-) 1 . rölenin 30 nolu ucuna geliyor 87a dan çıkıp 2, rölenin 30 nolu bacağına giriyoruz 1.rölenin 87a bacağı normalde kapalı olduğundan iletim var 2. rölenin 87 ucundan çıkıp tavan lambası geciktirme rölesine gidiyoruz normalde 2. rölenin 87 nolu bacağı iletimde değil kontak açınca her iki röle çekiyor ama şasiden gelen (-) yine tavan lambası rölesine ulaşmıyor kontak kapattığımızda 2.rölenin bobin bacakları olan 85 ve 86 arasındaki kondansatör bobini biraz daha geç kapatıyor böylece kısa sürede olsa kapılar kapalıda olsa tavan lambası rölesine kapı aılmış gibi bir sinyal gidiyor ve lamba yanıyor diyot ise 1 röle nin bobinin de geç kapanmasını önlemek için

Şimdi gelelim Elo dan isteklerimize Mehmet abi yaparlarmı sence

1. Bu kadar röle kullanmadan bunu bir röle içine programlasalar

2. normalde bu röleler dimli değil yanma ve sönme dimli olsa

3. arac calişırken kapı açılırsa uyarı amaçlı tavan lambası yanıp sönse (bunu peugeot boxer da görmüştüm)

[Mehmet Ozyurek]

Eline sağlık

[Selçuk Keleş]

[Mehmet Ozyurek]

Şimdi gelelim Elo dan isteklerimize Mehmet abi yaparlarmı sence

1. Bu kadar röle kullanmadan bunu bir röle içine programlasalar

2. normalde bu röleler dimli değil yanma ve sönme dimli olsa

3. arac calişırken kapı açılırsa uyarı amaçlı tavan lambası yanıp sönse (bunu peugeot boxer da görmüştüm)

Elo bu röleyi tabiki yapabilir ama seri üretime geçmek için diğer şartlar oluşur mu. Bu önemli. Yani sürümü olur mu ? Kimler ne için alır. Bunlara bakılır.

[Kenan Okal]

Faydali paylasim tesekkurler

[Mehmet Ozyurek]

Stop Zaman Rölesi

Üreticinin Açıklaması

Stop Zaman Rölesi araç motoru çalıştırıldıktan sonra isteğe bağlı olarak otomatik veya manuel devreye alınabilen bir zaman rölesidir. Araç stop edildikten veya kontak anahtarı kapatıldıktan 30 saniye sonra otomatik olarak çıkışı kesme kabiliyetine sahiptir. Akü pozitif ( + ) çıkışı sigortadan geçtikten sonra direkt olarak ( 30 ) nolu terminale bağlanır.

( 31 ) nolu terminal her zaman olduğu gibi direkt negatife ( - ) bağlanmalıdır. ( 85 ) numaralı terminal kontak anahtarı açıldığında pozitif ( + ) alacak şekilde bağlı olmalıdır. ( 87 ) nolu terminal ise alıcıya pozitif ( + ) çıkış verecek olan bağlantı terminalidir.

Bu röleye farklı bir amaç yüklemek istedim ve follow me home yapalım dedim..

Kontağı kapayıp kapıları kilitlediğimizde, bu röle, bizim belirleyeceğimiz dış ışıkları 30 saniye boyunca yakmaya devam edecektir.

Dikkat edilmesi gereken, rölenin 120 Watt olduğudur.. Bağlayacağımız ışık toplamı 120 Wattı geçerse, ikinci bir mini röle ile bu röleye binecek yükün hafifletilmesi gerekir..

Örnek: Ön parklar, 21+21 Watt Arka parklar 21+21 Watt Ayna altı aydınlatmalar 5+5 Watt olan bir sistemde, röle bağlamadan bunların hepsini yakabilirsiniz. Ancak, ön sisler genelde 55+55 Watt, Geri vites lambası 21+21 Watt, ayna altı aydınlatmalar 5+5 Watt şeklinde bağlamamız gerekirse ön sisler için mini röle ile elektriği aküden almak gerekir..

[Mustafa Tüfekçi]

far yıkama rölesini de bekliyorum. ama orjinali gibi zamanlayıcılı olacak. farlar açıkken cam yıkamaya bir kez basınca 5 sn far yıkama pompası da çalışacak, sonra cam yıkamaya basmaya devam edilse bile far yıkama pompası duracak. ve bi 30-40 sn içinde tekrar cam yıkama aktif edilsede far yıkama çalışmayacak. ( orjinali bunun gibi çalışıyor)

[Misafir]

Xenon tar bağlantı semasinda hata var, 87A olan uçtaki A sembolü olan role tipi kullanilmayacak. A sembolu olan role, changeover role tipidir. Onu düzeltelim ki kafa karışmasın.

[Mehmet Ozyurek]

Xenon tar bağlantı semasinda hata var, 87A olan uçtaki A sembolü olan role tipi kullanilmayacak. A sembolu olan role, changeover role tipidir. Onu düzeltelim ki kafa karışmasın.

Yaa bi git yaa.. her yere aynı şeyi yazmışsın.. Yok öyle bişey, a falan yok orada...

[Misafir]

Yaa bi git yaa.. her yere aynı şeyi yazmışsın.. Yok öyle bişey, a falan yok orada...

telefonla fazla müdahale yapamıyorum yoksa görürdün bağlantıyı

[Muhammed Andı]

Harbi o ne biçim şema öyle ya.! A'sız beş bacaklı röle mi olurmuş.? Sağ far, gece bekçisi niyetine açık mı kalıyor sabaha kadar.?

[Oktay Toker]

Buyur burdan yak.Emmi sen bakma onlara şimdi şema normal.

[Erman Pehlivan1679652601]

Bu güzel bilgiler için teşekkürler. Vallahi on numara beş yıldız forumuz. Burda olmaktan duyduğum gururu sizlere borçlu olduğumdan dolayı sözü gelmişken bir kez daha teşekkür etmek istedim. Elinize yüreğinize sağlık. Resmen amme hizmeti.

[Misafir]

Ne amme si ? Forumun bannerinde hesap blgilerim vardı

[Oktay Toker]

Tapatalk oldu diye boşuna sevinmemişsin şimdi anlaşıldı takip merakı.

[Mehmet Ozyurek]

Elimde bir şema daha var ama sırf bu gıcıklar yüzünden yüklemiyorum.. Kesin bir kulp takarlar

[Misafir]

gıcıklar

Efendim, kim çagırdı beni

[Muhammed Andı]

Muallak bir "-lar" eki vesilesiyle, elimdeki kulpu arkama saklıyor ve susma hakkımı kullanıyorum.

[Mehmet Ozyurek]

Muallak bir "-lar" eki vesilesiyle, elimdeki kulpu arkama saklıyor ve susma hakkımı kullanıyorum.

Susma, sıra sana da gelecek

[Muhammed Andı]

Büyüğümüzden gelecek olan bayram düğün... Sola tokat yedik mi sağımızı da döneriz, onların vurduğu yerde gül bitermiş. Sonra, cennet anaların ayakları altındaymış hatta. Yok..., bu sonuncusu olmadı sanırım...!

[Mehmet Demirci]

Üstadlar , aradım bulamadım ; tamam tamam fazla aramadım . H4 Far sistemli araçlar için bi-xenon sistem geçişindeki röle tablasındaki diyot şeması var mı ? Varsa paylaşılırsa hoş olur .