Kış Lastikleri

[Aykut Gürkan]

KIŞ LASTİKLERİ

Birçok ülkede KIŞ LASTİKLERİ olmaksızın kış mevsiminde araç kullanmak yasaktır.

Genel beklentiler:

- Tüm kış sezonu boyunca mükemmel yol tutuş

- Karda, çamurda üstün frenleme

- Karlı zeminde kontrol edilebilirlik ve yönel kararlılık

- Islak ve kuruda araç kontrolünde artış

- +7 derecenin altındaki sıcaklıklarda daha da iyi yol tutuş

Çivili kış lastiği;

Aracın el kitabında belirtilen doğru lastik ölçüsünde,

Standart lastiğinin yük indeksinde veya daha yüksek yük indeksinde olmalıdır.

Yararları:

Çiviler buzlu zeminde aracın fren mesafesini kısaltır.

Kaygan yüzeylerde tutunmada artış sağlar.

Buzlu yüzey üzerine çizgiler çizerek lastik tabanının daha iyi tutunmasını sağlar.

Yanal ve çevresel tutunmayı sağlayarak kritik tutunma limitlerini yukarı çeker.

Aracın spin atma riskini azaltır.

Uyulması gereken hız limiti konusunda , yerel yasal sınırlamalar (eğer varsa), ETRTO’nun tavsiyeleri veya lastik üreticisi firmaların tavsiyeleri dikkate alınmalıdır. Hız limiti, bazı ülkelerde yasalarla belirlenmiştir. Örneğin, aracın çivili lastiklerle kullanımında, İsviçre’de 2 ve 4 şeritli yollarda maksimum 80 km/saat hıza izin verilirken, otobanlarda ve şehir içinde çivili lastik kullanımına izin verilmemiştir. Hız limiti ile ilgili kuralların yanında, yerel yasalarla belirlenmiş diğer bazı zorunluluklar da dikkate alınmalıdır. Bunlar;

Lastikte olabilecek çivi sayısı,

Yeni lastikte kullanılabilecek çivilerin azami yüksekliği,

Yıl içinde çivili lastik kullanılabilecek tarihler,

Diğer talimatlar ve uyarılardır.

ETRTO, çivili lastiklerin kullanılması hakkında herhangi bir norm veya talimatın olmadığı ülkeler için, aşağıdaki düzenlemeleri yapmıştır;

Çivili lastik deseni; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastikte çivi yerleşim düzeni; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastikteki çivi sayısı; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastik tabanından çıkan çivi yüksekliği 1 ila 2.5 mm. arasında,

Maksimum hız 130 km/saat.

[Aykut Gürkan]

Lastiğe Çivi Çakılması

Eksik sayıda veya dengesiz çivi çakılması, çivilerin lastik karkasına hasar verme riski, düzensiz veya erken lastik aşınması gibi problemlerle karşılaşılmaması için, çivi tatbik işlemi çok dikkatli bir şekilde ve uzman kişiler tarafından uygun alet veya ekipmanla yapılmalıdır..

Lastiğe çivi çakarken asla yağ ve benzeri kaydırıcı kullanmayın.

Arap sabunu + Su (beş ölçek arap sabunu çeyrek ölçek su) karışımı kullanın.

İlk 100 Km için sert frenleme ve patinajdan kaçının.

Çivi boyutları için lastik üreticisi firmaya danışın.

Yasal zorunlulukları unutmayın.

Lastiğe çivi çakılması hassas bir işlemdir. Bu gibi problemler sadece lastiğin performansını, konforu ve sürüş güvenliğini olumsuz etkilemekle kalmaz, yerel yasal kurallara (eğer varsa) aykırı olmasından dolayı sakıncalar doğurur. Buna en iyi örnek, çivilerin tabandan olan çıkıntılarının (yüksekliği) yasal limitlerin dışında olması sorunudur.

Çivi Özellikleri

Kış lastiklerinde kullanılan çiviler, değişik profillerde ve değişik malzeme yapılarında üretilirler. Bunlardan konik olanlar, 1, 2 veya 3 flanşlı profil yapısında, çelik, alüminyum veya alaşımlı malzemelerden imal edilirler. Bunlara ilave olarak günümüzde yeni geliştirilen çiviler de mevcuttur. Japonya’da yeni tasarlanan kauçuk ve sentetik fiber (fırça şeklinde) çivilerin testlerinden çok başarılı sonuçlar alınmıştır. Çivilerin ağırlıkları, profiline ve yapısında kullanılan malzemeye bağlı olarak değişen, 1.1 gr. ile 1.8 gr. arasında olabilir. İyi performans için çivilerin hafif olması tercih edilir. Ancak çivili lastiklerden beklenen performansın alınması için gerekli olan sadece hafiflik değildir, aynı zamanda çivilerin profil yapısı, kullanılan malzeme ve çalışma esnasında lastiğin çivileri tutma yeteneği de o derece önemlidir. Çivili lastiğin zemine tutunması ve bunun uzun süreli olması, dengeli taban/çivi aşınması ve dolayısıyla tabandaki çivi çıkıntısının (yüksekliğinin) sürekli olarak korunması ile sağlanır. Yani, taban/çivi aşınma oranı dengeli olmalıdır.

Not: İskandinavyadaki durum:

Fillandiya, Norveç, İsveç için otomobil lastikleri;

minimum diş derinliği 1,6 mm (stardart, yaz)

3,0 mm (kış)

Kullanma dönemi 01.11.... – 30.03.... Arası

Lastik başına çivi adedi

-13 inç 90

14 -15 inç 110

15+ 130

Çivi ucunun lastik yüzeyinden çıkma mesafesi

yeni 1,2 mm

kullanılmış 2,0 mm

[Aykut Gürkan]

Asimetrik desen blokları:

Yere temas etme frekanslarına göre yol yüzeyindeki kar, su ve çamurun daha hızlı temizlenmesini ve tutunmada artışı sağlamak.

Yuvarlak profilli ve güçlü omuz blokları:

Virajlarda aracın savrulma, kayma olumsuzluğunu azaltmaya katkıda bulunmak.

Yüksek dolu (yere temas eden)/boş (kanal-lamel) oranı:

Lastiğin yere temas alanında; yere değen blokların alanı küçüldüğünden, yük sabit kalmasına rağmen yüzeydeki kar ve suyun daha hızlı tahliyesi veya blokların kara daha rahat gömülmesini sağlamak.

Derin kanallar:Desen arasına kar sıkıştırarak daha iyi tutunma (kar’ın kar’a sürtünmesi) ve çekişin yanında daha iyi su tahliyesi yaparak blokların yüzeydeki su ve kar tabakasını temizleyerek yol yüzeyine daha hızlı ulaşmasına katkıda bulunmak.

Lameller (ince kanalcıklar):

Bloğun yol yüzeyini kaplayan kar, su tabakasını yırtmasına yardımcı olmak. Karlı zeminde “tırmık” etkisi yaparak daha iyi tutunma ve çekiş sağlamak.

Lastiğin dönüşü esnasında açılarak içine sıkışır ve sıkışan bu kar, yüzeydeki karla sürtünmesi sonucunda mekemmel tutunma elde etmek.

[Cem Boneval]

İşin ilginç yanı alacağınız lastiğin bütün bu desen özelliklerini içinde barındırması, bu dururmun gözle görülmesi ve/veya prospektüs bilgisi olarak edinilmesi dahi lastiğin başarılı bir performans sergileyeceğinin kanıtı olmayabiliyor...

[Aykut Gürkan]

İşin ilginç yanı alacağınız lastiğin bütün bu desen özelliklerini içinde barındırması, bu dururmun gözle görülmesi ve/veya prospektüs bilgisi olarak edinilmesi dahi lastiğin başarılı bir performans sergileyeceğinin kanıtı olmayabiliyor...

Doğrudur. Tabii ki lastik hammaddesinin özellikleri de etkili.(Isınma,sertlik vs.)

[Aykut Gürkan]

KIŞ LASTİKLERİ NEDEN GEREKLİDİR?

Lastiğin yola iyi tutunabilmesi için taban kauçuk karışımının (yola temas eden bölge) belirli bir ısıya ulaşması gerekir.

Kış lastikleri standart lastiklere kıyasla çok daha erken ısınır.

Ortam sıcaklığı düştükce standart lastiklerin tutunması azalır.

Kış lastiklerinde SILIKA oranı yüksek olduğu için ısı +7 derecenin altına ne kadar fazla inerse o denli tutunma artar.

Yol yüzeyini kaplayan sıkıştırılmış, yumuşak, eriyen karın, çamurun veya suyun lastik taban deseni tarafından atılabilmesi gerekir.

Kış lastiklerinde taban bloklarını daha küçük parçalara bölen lameller yoğun olarak yer alır. Bu sayede yük sabit olup birim alan küçültülerek bu işlem hem daha hızlı hem de daha emniyetli yapılır.

Standart lastiklerde lamel oranı düşüktür.

Kış lastiklerinde; lamel adedi yüksek olup, lastik dönerken lameller açılır ve kar lamelin içine girer. Böylece lamel içine sıkışan kar; lastik dönerken, yol yüzeyindeki kara sürtünerek çok iyi bir tutunma imkanı verir.

Hava sıcaklığı +7 derecenin ne kadar altına inerse standart lastiklerde kılcal çatlama oluşma riski de o denli artar.

Kış lastiklerinde kullanılan kauçuk karışımları buna izin vermez.

Karlı, buzlu zeminlerde standart lastiklerle emniyetli araç kullanmak neredeyse imkansız gibidir. Zincir takmadan standart lastiklerle bu tip yollarda araç kullanılamaz.

Kış lastikleri her tür kış koşulunda standart lastiklerden çok daha iyi yol tutar ve emniyetlidir. Zincirin asfat yüzeyine, yola, lastiğe veya araç çamurluğuna vereceği hasarlardan uzaktır. Zincir takılı bir araçta hem hız düşer (azami ~50 Km/Saat) hem de karlı, buzlu zemin bittiğinde sürüş konforu kaybolur.

ÇİVİ ÇAKILABİLEN KIŞ LASTİKLERİN ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Bu tip lastikler çivisiz lastiklerin birçok özelliğini taşır ancak yararları ve zararlarını iyi bilmek gerekir:

Yararları...

Çiviler buzlu zeminde aracın daha kısa sürede durmasını sağlar.

Kaygan yüzeylerde yol tutuşta artış sağlar.

Buzlu yüzeylerde tabanda özel bir sırada dizilmiş çiviler tutunmayı artırır.

Aracın savrulma olasılığını azaltır.

Zararları...

İlk 100 km’lik kullanımda daha etkin olarak asla patinaj yapılmamalı ve 80 Km/Saat hız aşılmamalıdır. Çiviler yerinden çıkıp kurşun gibi etrafa çarpabilir, yaralanmalara sebep olabilir ve lastiğin bloklarında, çivi deliklerinde bozulma oluşur.

Kuru zemin kullanımlarında asfalt yüzeyine zarar verir.

Islakta fren mesafesi uzar, ani direksiyon hareketlerinde araca hakimiyeti geciktirir.

Hem ses hem de titreşim oluşturarak sürücüyü rahatsız eder.

[Önder Çavdar]

KIŞ LASTİKLERİ

Birçok ülkede KIŞ LASTİKLERİ olmaksızın kış mevsiminde araç kullanmak yasaktır.

Genel beklentiler:

- Tüm kış sezonu boyunca mükemmel yol tutuş

- Karda, çamurda üstün frenleme

- Karlı zeminde kontrol edilebilirlik ve yönel kararlılık

- Islak ve kuruda araç kontrolünde artış

- +7 derecenin altındaki sıcaklıklarda daha da iyi yol tutuş

Çivili kış lastiği;

Aracın el kitabında belirtilen doğru lastik ölçüsünde,

Standart lastiğinin yük indeksinde veya daha yüksek yük indeksinde olmalıdır.

Yararları:

Çiviler buzlu zeminde aracın fren mesafesini kısaltır.

Kaygan yüzeylerde tutunmada artış sağlar.

Buzlu yüzey üzerine çizgiler çizerek lastik tabanının daha iyi tutunmasını sağlar.

Yanal ve çevresel tutunmayı sağlayarak kritik tutunma limitlerini yukarı çeker.

Aracın spin atma riskini azaltır.

Uyulması gereken hız limiti konusunda , yerel yasal sınırlamalar (eğer varsa), ETRTO’nun tavsiyeleri veya lastik üreticisi firmaların tavsiyeleri dikkate alınmalıdır. Hız limiti, bazı ülkelerde yasalarla belirlenmiştir. Örneğin, aracın çivili lastiklerle kullanımında, İsviçre’de 2 ve 4 şeritli yollarda maksimum 80 km/saat hıza izin verilirken, otobanlarda ve şehir içinde çivili lastik kullanımına izin verilmemiştir. Hız limiti ile ilgili kuralların yanında, yerel yasalarla belirlenmiş diğer bazı zorunluluklar da dikkate alınmalıdır. Bunlar;

Lastikte olabilecek çivi sayısı,

Yeni lastikte kullanılabilecek çivilerin azami yüksekliği,

Yıl içinde çivili lastik kullanılabilecek tarihler,

Diğer talimatlar ve uyarılardır.

ETRTO, çivili lastiklerin kullanılması hakkında herhangi bir norm veya talimatın olmadığı ülkeler için, aşağıdaki düzenlemeleri yapmıştır;

Çivili lastik deseni; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastikte çivi yerleşim düzeni; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastikteki çivi sayısı; lastik üreticisi firmaların insiyatifine bırakılmıştır,

Lastik tabanından çıkan çivi yüksekliği 1 ila 2.5 mm. arasında,

Maksimum hız 130 km/saat.

Merhabalar,

Yeni Ford Focus Ghia arabamda aldığımda kış lastikleri vardı üzerinde. Yazın kullanılsa ne gibi sakıncası vardır. Bilgi verebilirmisiniz.

[Ayhan Onaran]

Kış lastikleri yazın silgi gibi ufalanır.Erirler..

[Çağlar Bayur]

Kış lastiğine yazık olur. Yaz lastiği alın, böylece elinizde uzun süre hizmet edecek 2 takım lastiğiniz olacak, hem de yazın riskli yol tutuşa sahip olmassınız.

[Mert Ender]

Arkadaşlar, kış lastiklerini Ekim sonunda taktırdık ancak havalar soğumuyor  İstanbul'da hava 16-19 dereceler arasında yani tavsiye edilen 7 derecenin epey üstünde. Kullanmakla lastiğe zarar veriyor muyum? Kış bizzat geldiğinde sorun olur mu?

[Emre Köksal]

yazın, kışlık lastik kullanmak fren mesafesini arttırır hem yakıtı yükseltir hem de lastiklerin ömrü çok çabuk biter..

[Misafir]

Arkadaşlar, kış lastiklerini Ekim sonunda taktırdık ancak havalar soğumuyor  İstanbul'da hava 16-19 dereceler arasında yani tavsiye edilen 7 derecenin epey üstünde. Kullanmakla lastiğe zarar veriyor muyum? Kış bizzat geldiğinde sorun olur mu?

 

Daha yavaş kullanmalısınız. Lastikleriniz mutlaka daha çabuk eskiyor ama yavaş giderek bu durumu azaltabilirsiniz. Ortalama sıcaklıklara bakıldığında İstanbul zaten yıl içinde 3-5 gün 7 derecenin altında kalıyor. Ama gidilen biryerde dönerken kar bastırması ve kışın yolda kaldığınızda inanılmaz trafik yüzünden hiçbir yardım alamayacağınız için bazen çok önem taşıyorlar. 

İş yerimin orada bir araba var. Adam kış lastiğini hiç çıkartmadı. 30-35 derece sıcaklıklarda bile adam onla gidip geldi. İnsanımız böyle de cahil işte.

6 Kasım 2013 tarihinde özgür özuysal tarafından düzenlendi

[Emre Köksal]

7 derecenin esprisi yaz lasitklerinin iyice mukavemetini kaybetmesi...

havalar artık kış şartlarına hazır...sürekli sök tak yapacak halimiz yok...ayrıca 4 gözle bekleyenlere güzel haberi vereyim yarından itibaren soguk hava ve yağmur geliyor...

lastikleri düşünüp doğalgaz faturasını atlayanlara duyrulur