2. el otomobil alırken ...

[Engin Evni]

1. Bölüm

Uzmanlar, kullanılmış otomobil alırken tam anlamıyla inceleyebilmek, basit çizik ve darbeleri görmek için mutlaka gün ışığı gerektiğini vurgulayarak, otomobilin mutlaka gündüz görülmesinin şart olduğunu belirtiyor.

Fiyat araştırması yapın

Karar verilen marka ve model otomobili almadan önce mutlaka fiyat araştırması yapılması gerektiğini ifade eden uzmanlar, "Gerek gazete ilanlarını, gerek galerileri, gerekse de açık otomobil pazarlarını iyice araştırın. Fiyatları karşılaştırıp daha sonra otomobili almaya niyetlenin. Ne kadar çok otomobile bakarsanız, alacağınız otomobilin fiyatı o kadar içinize siner ve en avantajlısını alabilirsiniz" diyor.

Fiberglas yanıltıyor

Kaportadaki çürük yerlerin fiberglas veya macunla kamufle edilmiş olabileceğine dikkat çeken uzmanlar, bunu anlamak için bir kalemle kaportaya vurup gelen sesin dinlenmesini öneriyor. Sacla fiberglasın vereceği sesin birbirinden farklı olduğunu kaydeden uzmanlar, sacın daha tiz, fiberglasın ise daha tok çınlama sesi çıkardığını bildiriyor.

Somunlara ve ek yerlerine dikkat

Kaportayı incelerken, parçaların montajında kullanılan somunların değişip değişmediğinin kontrol edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, ayrıca her otomobilde fabrika montajında kullanılan teknikler olduğunu hatırlatıyor. Bu tekniklerin zamanla bozulduğunu ve gözle görülür hale geldiğini ifade eden uzmanlar, ama araç bir hasar görmüşse veya araçta değişiklik yapılmışsa, bunu anlamak için otomobilin ek yerlerinde kullanılan elastiki fabrikasyon macunlara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor.

Uzmanlar, fabrikalarda puntolama sistemi robotlar tarafından yapıldığı için, kaportadaki bir değişiklikte ustanın elle aynı sonucu vermesinin mümkün olmadığını kaydederek, buradan otomobilin darbeli olup olmadığının kolayca anlaşılabileceğini bildiriyor.

Uzmanlara göre, ayna ve kenar çıtaları, anten bağlantı yeri, tampon gibi yerlerde boya izlerinin olması, otomobilin boyasının orjinal olup olmadığını gösterir. Kapı veya cam fitilleri de kontrol edilerek aracın boyanıp boyanmadığı tespit edilebilir.Ayrıca otomobilin çeki demiri gibi zor görülen kısımlarında unutulan bir bant da boya yapıldığının belirgin bir delilidir.

Motoru bir ustaya gösterin

İkinci el otomobil alırken mümkünse motordan anlayan bir tamirciyle yola çıkılmasını öneren uzmanların diğer tavsiyeleri ise şöyle:

"Kullanılmış otomobil alırken öncelikle motor kontrol edilmeli. Bu sebeple, almayı düşündüğünüz otomobili ya servisine gösterin, veya yanınızda motordan anlayan bir ustayı götürün. Kaput açıldığında, öncelikle motor kapağı açılıp yağ akıtması kontrol edilmeli ve contaların yağ sızdırıp sızdırmadığına bakılmalı. Otomobili çalıştırıp mutlaka motorun sesini dinleyin. Bu size motor hakkında referans olacaktır. Otomobili motoru soğukken çalıştırdığınızda rölantisi düzgünse ve uğultu yapmıyorsa bu iyiye işarettir. Motoru çalıştırdığınızda sesi dinlerken egzozun da patlak olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Eğer egzoz aşırı yıpranmış ve delinmişse bu durum kendini sesiyle ele verir."

Radyatör önemli

Uzmanlar, radyatörün ve motor hortumlarının su kaçırıp kaçırmadığına da bakılması gerektiğini belirterek, eğer radyatör suyu paslı ve yağlıysa sorun olduğunu vurguluyor. Alınacak otomobilin kaputunu kapatmadan önce aküsünün kontrol edilmesinin unutulmaması gerektiğini ifade eden uzmanlar, akü başları okside olup yağlanmış ise bunun akünün ömrünün azaldığı anlamına geldiğini kaydediyor.

Şase ve motor numaraları

Uzmanlar, otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için, ruhsattaki bilgilerle şase ve motor numaralarının karşılaştırılması gerektiğini de bildirerek, "Yoksa çalıntı otomobil alıp daha sonra başınızı ağrıtırsınız" uyarısında bulunuyor.

Kilometre göstergesi değiştirilebilir

İkinci el otomobil alırken dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan birinin de yaptığı kilometre olduğunu belirten uzmanlar, bunun otomobilin yıpranmasıyla doğru orantılı olan en belirgin değişken olduğunu ifade ediyor. Uzmanlar, kilometre göstergesinde oynama yapılıp yapılmadığının da ya aracın bakım kitapçığına bakılarak veya uzmanına gösterilerek anlaşılabileceğini söylüyor.

Rot ve rotillerin sağlam olup olmadığını anlamak ve ön takımı kontrol etmek için otomobili kullanmanın gerekli olduğunu kaydeden uzmanlar, bu sayede otomobilin amortisörleri, fren ve debriyaj balatalarının da kontrol edilebileceğini vurguluyor.

Sahte ruhsat baş ağrıtıyor

İkinci el otomobil alırken yasal yükümlülükleri de unutmamak gerektiğini belirten uzmanlar, "Bazı otomobiller, Türkiye'ye kaçak olarak sokulmaktadır. Bu sebeple, Avrupa otomobil alırken gümrük kağıdının veya ithal belgesinin mutlaka kontrol edilmesi gerekli. Çünkü ruhsat sahte olabilir. Ayrıca, otomobilin hacizli olup olmadığını ve vergi borçlarını araştırmayı unutmayın" diye de uyarıyor.

2.Bölüm

Otomobil almaya karar verdiniz. Ancak, sıfır kilometre bir araç almayı düşünmüyorsunuz. Peki ikinci el araç alırken nelere dikkat etmeniz gerektiğini biliyor musunuz? Uzmanlar, otomobilin motorundan şanzımanına, kaportadan döşemesine kadar dikkatle incelenmesini ve mümkünse satın almaya bir otomobil tamircisi ile gidilmesini tavsiye ediyor.

Otomobilin çalıntı olup olmadığını anlamak için motor ve şase numaralarının, ruhsattaki motor ve şase numaraları ile karşılaştırılması gerektiğini belirten uzmanlar, "Çalıntı otomobil aldıysanız, ödediğiniz paradan olacağınız gibi, çalmadığınızı ispatlayana kadar uğraşmanız gerekecektir" diye uyarıyor.

Otomobilin, bir tamirci veya kaportacıya götürülüp kontrol ettirilmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, aracın kaza geçirip sonradan toplanmış olabileceğine dikkat çekiyor ve uyarıyor: "Otomobilin sicilini araştırmadan asla kaparo vermeyin."

Uzmanlar, deneme sürüşünün mümkünse 20-50 kilometre hızla bir duvar boyunca yapılmasını önererek, "Duvardan yankılanan ses, alışılmamış gürültüleri duymanıza yardımcı olacaktır. Eğer bir aracınız varsa, bu kontrolü daha önceden kendi arabanızla test edip kulağınızı eğitebilirsiniz. Satıcıyla randevulaşmışsanız 15 dakika önce gidin, otomobil için yapılan hazırlığı görmüş olursunuz. Mümkünse size yardımcı olacak bir arkadaşınızı yanınıza alın" diyorlar.

Kaporta

Otomobilin etrafında gezerek pas, çürük ve boya hatalarını görmeye çalışmak gerektiğini de ifade eden uzmanlar, ağır hasar görmüş bir arabanın dahi onarılmasının mümkün olduğunu hatırlatıyor. Onarım görmemiş bir otomobilin, çıtalarının düz bir hat izlediğini ve boya üzerindeki yansımaların düzgün olmadığını kaydeden uzmanlar, şu hususlara dikkat çekiyor:

"Cam kenarını ve kapı açma kollarını, kilitlerini gözden geçirin. Buralardaki boya hatalarını ya da kauçuk-metal aksam üzerindeki boya kalıntılarını bulmaya çalışın. Bu tür izler, otomobilin tekrar boyandığını gösterir. Kapı iç kenarlarında kilit aksamı, elektrik kablo tesisatı ve kapı fitili gibi yerlerde boya izleri arayın. Kaput bağlantı menteşelerindeki cıvata kenarında boya sıyrılma veya yer değiştirme izlerine bakın. Mıknatısınızı otomobilin değişik yerlerine (özellikle köşelerine ve tavanına) yapıştırın, mıknatıs değişik çekim gücü gösteriyorsa, bu boyanın altında macun tabakası olduğunu ve aracın onarıma girdiğini gösterir."

Motor

Uzmanlar, motora ve kablo demetlerine dikkatlice bakılarak, yağ sızıntılarının ve sonradan bantlanmış kabloların tespit edilmeye çalışılması gerektiğini de belirterek, sonradan bantlanmış kabloların, gelişi güzel yapılmış onarımları işaret ettiğini bildiriyor. Uzmanların diğer önerileri ise şöyle:

"Yağ kapağını açın ve fenerinizle içeriyi görmeye çalışın. İçerideki parçalar yağlı, fakat kurumsuz, temiz olmalıdır. Çubuğun ucundaki yağı parmaklarınızın arasında ezip, içinde çok küçük metal parçalar olup olmadığını hissetmeye çalışın. Eğer metal parçalar hissederseniz, motorun durumu sağlıklı değildir. Motor kayışlarını ve su seviyesini de kontrol edin."

Motorun kolay çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi gerektiğini de kaydeden uzmanlar, "3-5 dakika gaza basmadan çalıştırın. Bu sırada olağandışı sesleri dinleyin. Daha sonra 1 dakika yarım gaz verip egzozdan çıkan gazın rengine bakın. Mavi renkli gaz, motorun yağ yaktığını ve onarıma girmesi gerektiğini gösterir. Siyah renkli duman, motorun gereğinden fazla yakıt tükettiğini gösterir, motor ve yakıt sistemi bakımsızdır. Yoğun beyaz duman ise silindirlere su karıştığını gösterir, motorun açılması gerekmektedir" diyorlar.

Sürüş testi

Uzmanlar, sürüş testi için de şunları öneriyor:

"1. vitesi takın ve el frenini bırakmadan otomobili yavaşça hareket ettirmeye çalışın. Otomobil hareket ederse el freni çalışmıyordur, buna dikkat edin. Hareket etmezse, el frenini indirip hareket edin. Olağan dışı bir sarsılma olursa debriyajınızda bir sorun var demektir. Otomobili hareket ettirdikten sonra hızlanmadan önce henüz 1. vitesteyken yavaşça frene basıp çalışıp çalışmadığına bakın. Çalışmıyorsa el freni ile durmaya çalışın. Otomobili sürün ve sesini dinlemeye çalışın. Olağan dışı vuruntu, gıcırtı, tıkırtı gibi sesleri tespit etmeye çalışın. Tek seferde 180 derecede dönüş yapabileceğiniz bir yer bulun ve dönerken akslardan gelen sesi dinleyin. Aks uçları aşınmışsa, dönerken tıkırtılar gelecek, otomobil düzeldiğinde bu tıkırtılar kesilecektir."

Düz bir hatta giderken kontrollü şekilde direksiyon bırakıldığında, otomobil sağa sola çekerse rot ayarında bir sorun olduğu uyarısında bulunan uzmanlar, "Düz bir hatta seyrederken direksiyon düz değilse rot ayarı gerekmektedir. Düzgün yolda hızlandığınızda otomobil ve direksiyon titriyorsa, lastiklerin balansı bozulmuştur, balans ayarı gerekmektedir. Aynı şekilde hızlandığınızda otomobil sağa sola sapıyor ve direksiyonu kontrol etmekte güçlük çekiyorsanız, arka lastiklerden biri inik olabilir ya da ön takımda (rot ve rotiller, akslar, salıncak burçları) sorun vardır" diyorlar.

Not: Alıntıdır.

2 Kasım 2009 tarihinde Engin Evni tarafından düzenlendi

[Muhsin Küçüktuna]

Engin kardeş forumu dolaşmaya pek zamanım olmuyor, dolayısı ile iletiniz yeni dikkatimi çekti okudum. gerçekten çük güzel bilgiler var. Herkesin okumasını tavsiye ederim.

[Mehmet Ozyurek]

Engin Hocam... Geç kalmış bir teşekkür borcumuz varmış.. Ödüyorum..

Teşekkürler

[Misafir]

engin kardeş saol, aklımda kaldıgı kadar bunları hatırlayıp, enişdeye yeni araba aldık, bayaa faydası oldu, o kadar ısrar ettim gel ford alalım diye, gene gitti arabaya benzeyen bişey aldı....

[Misafir]

Paylaşım için teşekkürler.

[Misafir]

yüregine saglık.tşk.

arabamı almaya karar verdigim gecesi okumuştum.faydası oldu ama sonrasında olacaksa yine oluyor bişiler.

[Engin Evni]

Allah herkesi dürüst insanlarla karşılaştırsın.

[Çağlar Bayur]

Sahibi ile çay içebildiğiniz ilk tercihlerden olsun.

[Furkan Avcı]

Çok güzel bilgiler. Teşekkür ederiz.

Peki 2. el aracı aldıktan sonra yapılması gereken resmi işler nelerdir? Nerelere gidilir, hangi belgeler gerekir?

Notere gidilip satış alınır;

- eğer plaka değişikliği istenmiş ise noter satış belgesi,eski ruhsatın kalan kısmı, arbis geçici trafik belgesi ve yeni sigorta poliçesi ile trafiğe (şöförler odası da var) müracaat edilip yeni ruhsat alınır. (masraf 144 TL)

- plaka değişikliği istenmez ise 1 ay içinde yeni ruhsatınız posta adresinize gelir. (masraf 78 TL)

ben ilk seçeneği kullandım 1 saatte işim bitti trafikte, noter de de 15 dakika beklemiştik.

Yanlışım varsa bilgili üyelerimizi düzeltirler.