Çorum Şivesi Ve Anlamları

[Aydın Akdeniz]

Heri: 'Hadi gidelim, daha fazla bekleyemem heri', "Iyi heri geliyorum" cümlelerinde olduğu gibi bağlaç olarak kullanılıyor. 
Gobel: Erkek çocuk 
Şilepe: Meyve veya tatlıdan bulaşan yapışkan sıvı 
Elevay: Yavaş iş yapan kimse 
Culuk: Hindi 
Ellam: Sanki 
Badal: Merdiven 
Çoynak: Çolak 
Gölbez: Köpek yavrusu 
Gunnamak: Bir hayvanın doğum yapması 
Tengdirmek: Elden çıkarmak 
Cınnak: Tırnak 
Mazarat: Yaramaz çocuk 
Şapırtısına yelmek: Tutulması güç bir vaade inanmak 
Helke: Plastik vaya metal kova 
Guşhane: Büyük, metal yemek tenceresi 
Costar: Aklı bir karış havada 
Toplu: Pencere 
Eze: Omuz 
Ilaen: Leğen 
Zuval: Kızılcık ağacının meyvesi 
Dobak: Güvercin 
Pinnik: Tavuk kümesi 
Sellağ: Içinden pis su akan dere 
Sıracalı: Zayıf, hasta kişi 
Alakise: Üçkâğıtçı kimse 
Şinnemek: Yaramazlık yapmak 
Cıncık: Misket 
Pevrede: Meyve marmelatı

Yelikme: Çocukların yaramazlığı 
Heşlemek: Bir şeylerin çöpe atılacak kadar kötü duruma gelmesi 
Tuyumuna: Herhangi bir işi ezberinden yapmak 
Börttürmek: Yiyecekleri kaynatarak pişirmek 
Çödürüm çüş: Tahterevalli 
Capcuk: Elin ayağın dolanması. 
Öpçe: Ukala 
Foldur foş: Bol, geniş.

Mıcıkcı: Oyun bozan, hilebaz

Kulunç: omuz

Kepezli: Taranmadığı için birbirine girmiş dolaşık saç

Humar Yangını: Kumarı çok seven

Yelikti: Şımardı,çok hareketlendi

Zımırzak: Küçük Dolu

Herle: Unun Tavada bir miktar yağ ile kızartılıp içine bugday ve su katılarak yapılan çorba

Çörten: Dere

Tereklik: Tabkların Dizlidiği Yer

Evlik: Pekmez Salça Ekmek gibi kışlık erzakların konulduğu yer

Makat: Tahtalardan yapılan üzerine kilim minder konularak oturulan kanepe divan benzeri oturak

Şirevent: Uzun üçgen biçiminde içine üzümlerin doldurulup ayakla çiğnenerek suyunu çıkarıldığı eşya

Düven: Taş çakılmış büyük geniş tahta, buğdayı ezmek için kulanılırdı

Yaba: Buğdayı patoza atmakta kulanılan tırmık şeklinde uç kısımları düz tahta eşya

Anadut: iki metre uzunluğundaki sopanın ucunda üçgen şeklinde üç küçük sopa bulunur. buğday veya arpayı taşımak içindir

Üvendere: uzun sopa

Katık: Ayran

Pıttık: çok ince bulgurdan yapılan yiyecek

Zeyneppirik: Doğada mantar gibi toplanan küçük ince bitki

[Hakan Gürsu]

Bu yeni bi dil olmuş valla...Yanımızda konuşsalar bişey anlamayız.

[Aydın Akdeniz]

Yoh heeri :)

[Hayrettin Bahadir]

Güzel ve eğlenceli ama yeni nesil pek kullanmıyordur sanırım..

[Özcan Keskin]

bir Çorum'lu olarak bazılarını ben bile ilk defa duyuyurum

forumda kullanılması sakıncalıdır !

bi ara sani beyden uyarı bile almıştık

  http://www.otoclubturkiye.com/forum/topic/243077-motorda-ses-sorunu-var-yag-yakiyor/#entry1938374

 

bi kaç tane de benden

 

8 Eylül 2013 tarihinde Özcan Keskin tarafından düzenlendi

[Hüseyin Sönmez]

Bir Çorum'lu olarak bende birkaç şey ekleyeyim.

 

Mındak : Kedi yavrusu

Öğendere: Ucu sivri sopa

Herkil: Kiler

Bu yeni bi dil olmuş valla...Yanımızda konuşsalar bişey anlamayız.

Yeni bir dil değil aslında, aksine çok ama çok eski bir dil, bir çok kelime Azerbaycan'da halen aynı anlamalar için kullanılmakta.

9 Eylül 2013 tarihinde Hüseyin Sönmez tarafından düzenlendi

[Misafir]

Dibildemek 

[Aydın Akdeniz]

Bu yeni bi dil olmuş valla...Yanımızda konuşsalar bişey anlamayız.

 

 

Güzel ve eğlenceli ama yeni nesil pek kullanmıyordur sanırım..

 

 

yeni dil değil abi çarşıda pazarda biraz gezersen halaa çocukların yada yetişkinlerin bu şekilde konuştuğunu görürsün

 

askerdeyken istanbullu arkadaşlarla falan konuşurken bazen " yohheri " diyordum anlamıyorlardı sonra yarım saat ne anlama geldiğini açıklamak zorunda kalıyordum . 

 

" heri " her anlamda kullanılır . şaşırma , sevinme , üzüntü falan .

[Ayhan Onaran]

Az da olsa içlerinden bazılarını biliyorum. Çorum ile alakamız yok ama demek ki bize de bir yerlerden bulaşmış

[Başar Mert]

Aynen hemşerim valla daha haftasonu gittim geldim çoruma bizimkilerin hepsi kullanıyor bu kelimelerin çoğunu hala, arada bende tabi

[Nuri Tanır]

memleket havası esti valla gerçi Yozgatlıyım ama aynı toprak, aynı hava ...

[Hüseyin Sönmez]

Az da olsa içlerinden bazılarını biliyorum. Çorum ile alakamız yok ama demek ki bize de bir yerlerden bulaşmış

Aslında Çorum şivesi değil Anadolu Türkmen şivesidir.

[Misafir]

Kapçırmak: Sol şeridi kapatmak

[Hüseyin Sönmez]

Geydirmek: Kazık atmak

[Aydın Akdeniz]

Geydirmek: Kazık atmak

[Tuğberk Şahinoğlu]

Kastamonu'da duymuştum heri ve gobel kelimelerini komşu olduklarından yakınlık taşıyor demek

[Misafir]

ankara da tam bir milyon çorum lu var, herkes bu tarafa göçmüş, bizimkilerde dahil.

 

bende merkeze baglı kalehisar köyündenim.

[Mahmut Şahin]

ellaham ki Çorum ile Sivas şivesi tıpa tıp aynı gibi duruyor. yazılan kelimelerin tamamına yakını sadece belki bir harf değişikliği ile buralarda da meşhur kelimelerdir.

[Misafir]

Pıttık iyimiş....

[Hüseyin Sönmez]

Aklıma geldi şimdi.

Golbez: Köpek Yavrusu

[Misafir]

 

Aklıma geldi şimdi.

Golbez: Köpek Yavrusu

 

Amerikancadan gelme gibi 

[Ayhan Sırtıkara]

Ordu Gölköy memleketimiz bir çok kelimenin bizde de kullanıldığını biliyorum hanemizden. Tokat, Sivas, Çorum, Giresun (Güney) da benzeri lisan mevcut. Bir kelime de ben ekleyeyim Gozak: aralık, ara. Gapıyı gozak goma gibi

[Serkan Toker]

Yaba yanlış olmalı..Birincisi buğday patoza atılmaz, patoza sap atılır, buğday ve saman ayrılır...Yaba samanı samanlığa atmak için kullanılır... Patoza sap atarken dirgen kullanılır, yapmayın hocam biz de Anadolu çocuğuyuz... :) 

[Misafir]

Farklı konu açmayayım buraya iliştireyim dedim   Trakya şivesi... (alıntıdır)

 

Erkes iyi ürensin. Sonra afallamayasınız be yaaa....

* kelimelerin başlarındaki h harfi Trakya Türkçesinde yoktur

(i): isim (e): eylem 

kızan (i)         : çocuk, genç manasında...
talika (i)         : tamamen ahşaptan yapılma at arabası...
pırkalamak (e): kurcalamak, dürtmek...
safi (i)            : saf, arı...

bikerette         : bir işi tekseferde yapmak, ne zaman bunu kullansam oha falan oluyolar
pılik                : bir yarışmayı aynı anda bitirmek. veya aynı miktarda iş yapmak. 
maacır             : muhacir
aydamak         : sürmek (araba-bisiklet) 
aykırlamak       : bir istikamete yönelmek, yöneltmek.
peçka              : eryerde kuzine diye bilinen dökme demirden yapılmış soba - ocak - fırın nitelikleri taşıyan kendi zamanının teknoloci arikası. günümüzde -all in one- deye tabir edilen komplike aygıtların, geçmiş dönemlerde peçkadan feyzalınarak üretildikleri sanılmaktadır. 
kufa                : kova
aretlik              : ahiretlik
tevekel             : saf,salak(sakil)
pate                 : misket
şam şeytanı      : cin fikirli
spıtmak           : fırlatmak,atmak,fıydırmak
çava                : yabancı insan
raspiska           : adı bilinmeyen herhangi bir nesneye verilen isim 
muk                : susmak,eylemsizlik
eyyyyyyy!        : bir seslenme biçimi (tehditi ifade eder)
kadam             : kardes
aga                 : abi 
purnik             : meyane =)
pangallık          : çayir, çimen, meralik 
mari , mara , mare: bi hitab sekli 
gündöndü        : ayçiçek 
ampir              : salak, sersem
şaşor               : şaşkin, sakar
mokar             : allaaan öküüzzzü :öküz yani
kapçik ağızlı     : agzinda bakla islanmayan, çat çat herseyi soyleyiveren 
su singili          : uzun boylu 
langır langır     : boş boş, alik alik
kendiliksiz        : akli basinda olmiyan 
kotirik              : çardak çatisi ornek : kotirikleri alçak olmus onun beyaa
tirildama           : kafami şişirme
te / ti orda        : işte orada 
kaptır burdan    : bu yoldan devam et
biziklamak        : kurcalamak, karıştırmak
akıttı pale         : korktu lavuk manasında
gideymişsin / geleymişsin: gidicekmişsin/gelicekmişsin (trakya geniş zaman)
inge                 : yenge örn:fatme inge
ayda bakalım    : arabayı sür demek ))
apolye             : hoparlör örn:te bu apolyelerden kafam şişti
nabüsünüz       : napıyosunuz
üşüüüüz biz     : üşüyoruz biz
yok bo olummm: kız çocuğa da erkek çocuğada aynısı denir
mıstakil            :çok uygun,güzel )) 
aayır be abacım : hayır ablacım 
bıyyyy              : şaşırma ünlemi ))
domatiz            : domates
iç üzmiyelim birbirimizi at kulağına bağlayalım bu işi:pazarlık yaparken
sefte                : ilk
ilistre               : kevgir
ilmon              : limon
abu                 : hala
kaçım kaçım    : telaşlı 
fasle               : fasulye
cili                  : misket
zımzık             : misket
paysınmak       : kendine pay ayırmak
ava                 : havva isminin göresel telaffuzu.
atçe                : hatice
sabii               : sübyan çocuk.
aade               : haydi (hayde)
te burda beya nere baküsün : birşey gösterirken
doldur be aganınn               : daha bira isterken kullanılır
kaç öte be eyy                     : park yeri isterken
çok kaçüyü mü bu aganın?   : bu araba saatte kaç km hız yapıyo
te bu tarlaların epsi benim    : mal varlığı beyanında
a.salak herif..                      : salagın. en ustun luk hali..
epten aykırı gidersin             : çok entelsin
somagına kodumu yamulursun.. somak : çene 

eeeeeeh kızana gene dikizz   : ey çocuk herseydende haberin var seni senii
yaparım seni kırmızı sekiz     : doverim seni bi benzeride eyyy kirrim seni kizan
tarlaya kabak eve pomak sokmacan be gülüm : trakya özlü sözlerinden 
vesselamvessepet : efendime söyleyeyim yada kısacası, özetle.
motor                 : trakyada traktör anlamında kullanılır, başka yerlerde olduğu gibi motosiklet değil. 
bu kızan çok fena motor ayduyü be!: çocuk çok tehlikeli ve hızlı traktör kullanıyor. 

[Aydın Perçem]

Beni köyümün yağmurlarında yıkasınlar, yıkasınlar... (Erzincan Ekecik Köyü - Türkmen Şivesi)

Aha : Çok yakın

Ahbun : Gübre

Anadut : Üç çatallı yaba

Andır : Miras kalacak eşya

Anık : Yemeğe lezzet veren madde

Avare ayı : Eylül ayı

Ayam : Hava

Başüstü : Çok acele

Bişi : Hamur işi

Boharik (horik) : Baca

Cemiç : Kuru dut meyvesi

Cılga : Keçi yolu

Cıncıvık : Çok sulu

Cicik : Meme

Cil : Ağacın kök dalları

Culuk : Hindi

Cünüd : Çok sulu

Çendir : İnce kopmaz durumda olma hali

Çeper : Dikenli bitkilerle yapılan set

Çıtma : Çifte atma

Çimmek : Yıkanmak

Çölükl : Çatılardaki agaç çıkıntısı

Çük : Erkek çocuğunun erkeklik organı

Dehre : Bkz. Girebi

Dırcık atmak : Sıçrayarak koşmak

Diha : İşaret etmek

Ebe : Babaanne – Anneanne

Emi : Amca

Erinmek : Üşenmek

Fenikmek :Acele etmek

Gagıtma : Ağırlık kaldırma

Gamga : Yonga

Gart : Yaşlı

Gavar : Suyun bölüm yeri

Gedek : Dişi manda

Gedek : Manda yavrusu

Gıdik : Keçi yavrusu

Gıldik : Koyun keçi gübresi

Gındırlanmak : Yuvarlanmak

Gıran : Sert

Girik : Küçük ekmek

Gollik : Kısa

Gubarmak : Böbürlenmek

Gumdik : Yumruk

Güymek : Bir şey ummak

Hacet : Eşya

Hırtlik : Bogaz

Hırtlik : Bogaz

Hişt : İşaret

Holliklemek: Savurmak

Hozan : Hasat yapılmış tarla

Kal : Olgunlaşmamış

Kalik : ayakkabı

Karakış : Aralık

Kartol : Patates

Katık : Ayran

Kekeç : Kekeme

Kemçük : Eğri

Kepenek : Kelebek

Kerme : Davar gübresi

Kerti : Bayat

Keşik : Fırından alınan sıra

Keygir : Mutfak eşyası

Kırız : İyice dibinden kesme

Kip : Sık sağlam

Kopuz : Yumruk

Köme : kısa ağaç topluluğu

Kurun : Beton veya ağaçtan yapılmış sulama yeri

Lülük : Çaydanlığın su akan yeri

Mabeyn : Evlerde iki oda arası

Mahana : Bahane

Mangır : Para

Masta : Uzun sopa

Mazı : Kağnının dingili

Merek : Samanlık

Mıh : Çivi

Mol : Filiz

Mozik : Bir yaşındaki erkek dana

Nacak : Küçük budama baltası

Nalet : Kötü

Öğün : Yemek vakti

Öşbenek: Arkadaş

Palut: Meşe ağacı meyvesi

Parduç : Fırın temizleme aleti

Pırtı : Elbise

Pırtik :Küçük parça

Pin : Kümes

Pingel : Folluk(yumurta)

Pisik : Kedi

Pöçük : Kenar, uç

Pürçüklü :Havuç

Sahool : Çalı süpürgesi

Savsala : Oyalamak

Seki : Atların ayaklarındaki beyazlık

Sergi : Kilimlerin üzerine serilmiş buğday

Seyirtmek : Koşmak

Seyirtmek : Koşmak

Sırım : Deriden çekme ince ip

Sümsük : Beceriksiz

Süpürtmek : Kovalamak

Şoğurt : Salya

Şor : Çok tuzlu

Şüşük : Şişkin

Tar : Tavuk tüneği

Tekmük : Tekme

Tepinmek : Yerde Yuvarlanmak

Termaş : Sahibi ölmüş mal

Teş : Büyük bakır leğen

Tevür : Biçim

Tezek : Yakacak

Tığ :Harmanı sürdükten sonra yığılan saman

Tısga : Sogan

Tuluk : Ağaç yayık, şişman

Tuman : Şalvar

Tunp : İki tarla arsındaki sınır

Ugut : Bir yiyecek

Vıcık : Cırcıvık sulu

Yanlık : Sedir için yapılan yastık

Yarpuz: Bir tür nane

Yavşak : Bit

Yazma : Başörtüsü

Yeğin : İyi

Yeylik : Hafif

Zahra : Tahıl

Zemheri : Ocak ayı

Zırza :Kapı rezesi(bir nevi kilit)

Zibil : Çöp