Akaryakıt Fiyatları Nedir Nasıl Oluşur ?

[Hasan Karabekiroglu]

Genel konular olarak çok konuşuldu forumda, değişik başlıklar altında yorumlar yapıldı fikirler beyan edildi. Kimi çok doğruydu kiminde bilgi eksikliği vardı vs. ama olayı kavramak açısından yeniden bir detaylı toparlama konusu ihtiyacı hasıl oldu. Mümkün olduğu kadar anlaşılır anlatmaya çalışacağım.

 

Yaşam şartlarımız gereği hepimizin araçları var ve bu araçlar akaryakıt ile çalışmakta, teknolojinin ilerlemesi şu anda elektrikli araçları ön plana çıkarsa da şu durumda petrol tüketen araçları kullanmak durumundayız, sanırım önümüzdeki 20-30 yıl daha kullanmaya devam edeceğiz.

 

Konuya gelelim;

 

Petrol nedir ? Nereden çıkar ? Adı sanı nedir ? vs işlerine girmiyorum, bizi ilgilendiren kısım ile anlatalım. Bizim petrolümüzün adı BRENT yani Amerikan petrolü, internetden baktığınız da şu sıralarda varil fiyatı 65 dolar olan siyah sıvı.

 

1 varil demek bizim ölçümüz ile 159,5 litre demektir. Rakamları kolay anlaşılsın diye ondalık sayılar şeklinde değil de yuvarlak rakamlar şeklinde yazacağım. Varil yuvarlak rakam olsun 160 diyelim. Bu 160 litre siyah sıvı ham petroldür. 160 litre ham petrolü damıttığımız zaman %43 oranında benzin %18 oranın da Motorin, % 11 oranında lpg elde etmiş oluruz, geri kalan %28 lik kısımda da diğer ürünler çıkar (motor yağları, jet yakıt, asfalt vs). Varilden oranlara çarptığın zaman 69 litre benzin, 29 litre motorin, 18 litre lpg, 45 litre de diğer ürünlerden oluşur.

 

Gelelim hesaplama şekline, aşağıdaki tabloda bu günün güncel rakamlarını aldım.

 

 

Fiyatlarımız oluştu, benzin ve motorin için oluşan fiyat 2,31 lira, peki nasıl oluyor da benzin pompada 7,20 motorin 6,65 oluyor anlatayım,

 

Yukarıda oluşan fiyatlar birkaç elden geçiyor, sırasıyla Tüpraş-Dağıtıcı-İstasyon-Müşteri bunların arasında oluşan vergilendirme ve kar oranları ile fiyatı yükseltiyor aşağıdaki tabloda.

 

 

 

 

 

 

Evet pompa fiyatlarımız oluştu, burada dikkati çeken bir kısım var, devletin birim fiyat ile ötv yi topladıktan soran çıkan matrahdan kdv hesaplaması, yani motorin için konuşursak 0,90 lira kdv nin içerisinde 1,80 olan ötv nin de kdvsinin olması, biraz karışık gelmiş olabilir ama anlaşılabilir cümle, vergiden vergi tahsil ediliyor olmasıdır.

 

Burada sizden istirhamım, yukarıda anlattığım sadece bilgi amaçlı siyasi, politik polemiklere girmeyelim, her ne kadar ilginç olsa da sistem bu şekilde.

 

Buraya kadar tamam sorun yok, son zamanlarda çok dile getirilen eşel sistem var. Eşel sistem yukarıdaki ilginçliğe rağmen devletin vatandaşı koruması anlamında yaptığı bir uygulama, pompa fiyatlarını sabit tutuyor. Bunu hepsine yapabildiği gibi isterse bir ürün içinde yapabiliyor, genelde bunu motorin için yapar, ülkede kullanılan dizel araçların yoğunluğundan ticari ve sektörel işlerde motorin kullanıldığı içindir. Daha önceleri de bu sistemi enstrümanı kullandı o zamanla adı “Tavan Fiyat Uygulaması” idi ama burada kendisi sadece tavan fiyatı belirledi, ticari olarak fiyatların iniş ve kalkışlarını dağıtıcı ve istasyon karşılar bana ne dedi çekildi.

 

Eşel sistem, kelime anlamı Fransızca “echelle mobile” diye geçer Türkçemizdeki karşılığı hareketli ölçek hesaplamasıdır. Kısaca devletin gelen zam ve indirimleri ötv den karşılaması demek, yani zam geldiği zaman ötv yi düşürür pompa fiyatı aynı kalır, indirim geldiği zaman ötv yi yükseltir fiyat yine aynı kalır

 

Aşağıdaki tabloda birkaç örnek ile açıkladım.

 

 

 

Yukarıdaki tabloda anlaşılacağı üzere, örnek olarak bir ay içerisinde motorinin fiyatı 4 kere değişmiş, bunun ilk ikisinde zam sonraki ikisinde indirim olarak gerçekleşmiş, ilk üç zamlar ve indirimler ötv den karşılanmış bu karşılanmalar sonucunda ötv rakamı 1,80 tl den 1,20 ye kadar düşmüş.

 

Bu şu demek halk  ve piyasalar olarak devlete birim de 0,60 tl ötv borcumuz var, sonraki gidişatta durum iyileşmiş ve indirimler gelmiş.

 

Burada devlet diyor ki sayın ahali bana zaten 0,60 tl ötv den borcun var zam geldi ben sana yansıttırmadım, eee nolcak diyoruz…

Şimdi 0,40 tl indirim geldi ya bunu 0,60 dan bir düşelim yani senden 1,20 ötv alıyordum bunu 1,60 yapıyorum diyor.

 

Hay hay diyoruz ötv 1,60 a yükseliyor.

 

Sonra üstüne bir indirim daha geliyor.

 

Devlet yine sayın ahali bana ötv den 0,20 borcun kalmıştı şimdi gelen indirim 0,25 tl bu 0,25 in 0,20 sini borcuna istinaden düşüyorum geriye kalan 0,05 tl yi de pompa fiyatından düşüyorum hadi yine iyisin diyor.

 

Böylelikle, son kullanıcılara yani size bize pompa fiyatlarındaki bu aşırı iniş ve kalkışlar hissettirilmemeye çalışılıyor. Tekrar edeyim yeniden lütfen siyasi mesaj olmadan okuyalım.

 

2 Temmuz 2019 tarihinde Hasan Karabekiroglu tarafından düzenlendi
imla

[Ali Gök]

en büyük kar devletin o zaman

[Metin Mankal]

Çok net bir şekilde açıklamışsınız.Teşekkürler.Ancak acaip tahrik edici bir konu..Siyasete girmeden zor biraz..

[Haşmet Güngör]

Asacaksın, bir kaç tane benzin istasyonu sahibini taksimde bak nasıl ucuzluyor.

Eline sağlık Hasan, gayet güzel açıklamışsın.

[Doğan Arşiray]

7.15 den benzin aldım. ötesi yok. Gerisi hikaye.

2 Temmuz 2019 tarihinde Dogan Arsiray tarafından düzenlendi

[Mahmut Yıldız]

Kur artınca ya da kur azalınca zam ve indirim petrol fiyatıyla orantılı olmuyor. Bunun mantıklı bir açıklaması var mı?

 

Fazla olan motorin ihtiyacını karşılamak için, ihtiyacımız olmayan benzini üretiyoruz. Bu neden yurt dışına gidiyor? Yurt içine daha uygun fiyata verilse olmaz mı? Böylece düşen benzin fiyatı nedeniyle mazot ihtiyacı da azalacak (insanlar benzinli araç kullanacak). Böylece petrol ihtiyacımız azalacak. (Dış ticaret açığı azalacak)

[Ali Gök]

Mahmut Yıldız yazdı:

Kur artınca ya da kur azalınca zam ve indirim petrol fiyatıyla orantılı olmuyor. Bunun mantıklı bir açıklaması var mı?

  

Fazla olan motorin ihtiyacını karşılamak için, ihtiyacımız olmayan benzini üretiyoruz. Bu neden yurt dışına gidiyor? Yurt içine daha uygun fiyata verilse olmaz mı? Böylece düşen benzin fiyatı nedeniyle mazot ihtiyacı da azalacak (insanlar benzinli araç kullanacak). Böylece petrol ihtiyacımız azalacak. (Dış ticaret açığı azalacak)

 

dünya kadar dizel araba soktuk üllemize. şimdide ona dizel yetişsin diye mecburiyetten fazla benzin üretip onuda ucuza yurtdışınamı satıyoruz ?

 

doğruysa bu ülke adam olmaz 

[Recep Demirci]

Gayet güzel açıklayıcı bir konu olmuş. Teşekkürler. Yılda çok km yapılacaksa LPGden başka alternatif yok. 

[Selçuk Bakış]

Eline sağlık  

[Yılmaz Gökçe]

Benim için farketmiyor hep 50 liralık alıyorum dermişim 😂

[Mehmet Göktürk]

Bu 7 liranın kaç kuruşu petrolün çıktığı ülkeye kalıyor merak ediyorum. Çıkarım masrafı teknolojisi kulesi vb çıktıktan sonra. Yani petrol sahibi olmak ne kadar önemli.

[Mahmut Yıldız]

Brent petrolün toplam üretim içindeki oranı nedir ki fiyat belirleyici oluyor? 

[Fatih Evcin]

40 yıllık kullanıcıyım böyle detay görmedim  

[Servet Aydın]

Olayın siyasal bir durumu yok. Neden pahalı olduğu şahane şekilde açıklanmış. Teşekkürler Hasan. Ben ikna oldum gidip depoya biraz daha mazot doldurayım 

[Selim Kaya]

Brent ‘i BR harflerinden dolayı İngiltere zannediyordum ben. 

 

Bir de bugün de konuştuk. Bu sistem böyleyse devletin yine ÖTV zararı oluyor.

 

Şöyle ki, örneğin 7.15 te sabitse rakamımızın üzerine gelen zam ÖTV düşülerek karşılanıyor. Bunu anladık. Akabinde indirim gelirse 7.15 e değil de bu rakamın üstündeki fiyata geliyor. Ve devlet ÖTV sini eski seviyeye çekiyor. 

 

İlk anlattığında anladığım, zam geldiğinde devlet ÖTV den karşıladığı miktar için, indirim geldiğinde bu farkı kapayıncaya kadar ÖTV üst sınırını yukarı çekiyor şeklindeydi.

 

Sonuç olarak balkonda 97 oktan 40 litre benzin var. Satsam alır mısın? 😀

[Alpay Sumer]

Guzel tane tane anlatim icin tesekkurler👏

[Gökhan Albayrak]

Brent petrolü bende İngiliz sanıyordum, atası dedesi öyle isim vermiştir diye düşünüyordum.

 

"Brent petrol, Kuzey Denizi’nde çıkarılan ve dünyada en yaygın işlem gören ham petrol türüdür. İngiliz tipi petrol olarak geçer. Brent petrol özellik olarak hem hafif hem de tatlıdır...."

 

Kaynak: yurtdışı forex diye bir site.

[Alpay Sumer]

Konuda uygun olmayan bir mesaj gizlenmistir. Bilginize.

[Hasan Karabekiroglu]

Ali Gök yazdı:

en büyük kar devletin o zaman

 

Kasa her zaman kazanır.

 

Mahmut Yıldız yazdı:

Kur artınca ya da kur azalınca zam ve indirim petrol fiyatıyla orantılı olmuyor. Bunun mantıklı bir açıklaması var mı?

 

Fazla olan motorin ihtiyacını karşılamak için, ihtiyacımız olmayan benzini üretiyoruz. Bu neden yurt dışına gidiyor? Yurt içine daha uygun fiyata verilse olmaz mı? Böylece düşen benzin fiyatı nedeniyle mazot ihtiyacı da azalacak (insanlar benzinli araç kullanacak). Böylece petrol ihtiyacımız azalacak. (Dış ticaret açığı azalacak)

 

Kur sadece birim fiyatı belirlemekteki birinci parametre, geriye kalan üretim maliyetleri dağıtıcı maliyetleri de birim fiyatı etkiler. 

Aslında ihtiyacımız kadar benzin üretiyoruz, fakat bazen piyasada taşlar yerinden oyuyor bir üretim hedefi belirleniyor ama şatış rakamları üretim ile eşleşmeyince benzin elimizde kalıyor. Bu fazla ürettiğimiz benzini bir şekilde elden çıkarmak durumundayız, rafinerilerimizde bu üretilen benzini depolama kapasitemiz kısıtlı hal böyleyken indirim yapıp birazı iç piyasaya sürülür, geri kalan benzinde yakın ülkelere satılır Bulgaristan, Yunanistan gibi. Ama bu satış uluslar arası ticari koşullar ile yapıldığı için, el oğluna kardeşim biz benzinden 2,33 ötv alıyorduk senden de alırız diyemiyoruz. Akdeniz de bu ürünlerin fiyat belirleyicisi ülke İtalya, yani musluğu onlar tutuyor. haliyle İtalyan kaç lira derse o fiyattan benzini veriyoruz.

 

Benzinli araç hem çevre hem sanayi hem üretim vs işleri olarak çok avantajı var ama Devletimiz ötv oranını yüksek tuttuğu için fiyat da yükseliyor ona yapacak birşeyimiz kalmıyor malesef

 

Ali Gök yazdı:

 

dünya kadar dizel araba soktuk üllemize. şimdide ona dizel yetişsin diye mecburiyetten fazla benzin üretip onuda ucuza yurtdışınamı satıyoruz ?

 

doğruysa bu ülke adam olmaz 

 

Yukarıda anlattım, üretilen benzini kendi halkımıza 7 liradan dışarıdaki elin oğluna 3 liradan veriyoruz gibi anlaşılabilir ama bu durum böyle..

 

 

Mehmet Göktürk yazdı:

Bu 7 liranın kaç kuruşu petrolün çıktığı ülkeye kalıyor merak ediyorum. Çıkarım masrafı teknolojisi kulesi vb çıktıktan sonra. Yani petrol sahibi olmak ne kadar önemli.

 

Arap petrolünün varil üretim fiyatı 2016 yılında 4 usd idi hocam, brent ve diğer markalar 25-30 usd civarındaydı. Yani üretici ülkeye ciddi anlamda para kalıyor. Üretim maliyetindeki yatırım payıda Konya ovasında tarlası olan bir çiftçinin tarlasına su kuyusu açma maliyeti kadar geri kalan kısımları artık hesaplarsın.

 

Petrol sahibi olmanın önemi hem ekonomik olarak gelir, hemde dünya da musluğun başına geçmek gibi hocam, güçlüysen musluğun başına geçersin istediğine verir istediğine vermezsin. 

 

 

Mahmut Yıldız yazdı:

Brent petrolün toplam üretim içindeki oranı nedir ki fiyat belirleyici oluyor? 

 

Brent petrol, diğer arap petrolüne göre daha kaliteli ve işlemesi kolay aynı zamanda kesafet oranı düşük hani daha hafif, ayrıca denizden çıkartılıyor İskoçya nın havzasından. Bu da ayrıca bir avantaj haline geliyor, denizden çıkartılan petrol direk gemilere yüklenerek alıcı ülkelere dağıtımı yapılıyor, kesafet farkını da hesapladın mı brent petrol daha avantajlı. Fakat Brent havzasının ( Brent çıkartılan havzanın adı bu arada ingilizce de bi kuş mu ne öyle bişi demek) yer altı kaynakları çok azalmakta uzamanlar 20 yıl kadar yeter yetmez diyorlar.

 

İşte bu yüzden emperyal ülkeler sağa sola saldırıp petrolü yönetmeye çalışıyorlar.

 

Servet Aydın yazdı:

Olayın siyasal bir durumu yok. Neden pahalı olduğu şahane şekilde açıklanmış. Teşekkürler Hasan. Ben ikna oldum gidip depoya biraz daha mazot doldurayım 

 

Güzel pazarlama stratejisi dimi  

2 Temmuz 2019 tarihinde Hasan Karabekiroglu tarafından düzenlendi

[Coşkun Basan]

Çok açıklayıcı ve sade teşekkürler

[Hasan Karabekiroglu]

Recep Selim Kaya yazdı:

Brent ‘i BR harflerinden dolayı İngiltere zannediyordum ben. 

 

Bir de bugün de konuştuk. Bu sistem böyleyse devletin yine ÖTV zararı oluyor.

 

Şöyle ki, örneğin 7.15 te sabitse rakamımızın üzerine gelen zam ÖTV düşülerek karşılanıyor. Bunu anladık. Akabinde indirim gelirse 7.15 e değil de bu rakamın üstündeki fiyata geliyor. Ve devlet ÖTV sini eski seviyeye çekiyor. 

 

İlk anlattığında anladığım, zam geldiğinde devlet ÖTV den karşıladığı miktar için, indirim geldiğinde bu farkı kapayıncaya kadar ÖTV üst sınırını yukarı çekiyor şeklindeydi.

 

Sonuç olarak balkonda 97 oktan 40 litre benzin var. Satsam alır mısın? 😀

 

Almam kullan sen onu, güneşde filan kalmıştır oktanı 85 filan olmuştur onun  

 

Evet sürekli zam gelirse devletin elinde de ötv hiç kalmazsa, meburen pompa fiyatın yansıyacak, edilen zarar çok büyük olacak ama bu kar dan zarar olur, devletin sadece vergi kalemi akaryakıttan aldığı ötv değil binlerce kalemden bir çok verdi çeşidi mevcut doğrudan veya dolaylı olarak. 

[Mustafa Tüfekçi]

Son bı şunu sorabilir miyim. Benzine 20 krs mu ne zam gelmiş lpgye de aynı anda 20 krs indirim. Varil aynı kur aynı niye oldu

[Doğan Arşiray]

Lpg yan ürün, ondandir.

[Mehmet Göktürk]

[Ali Darbaz]

Çok ama çok ekonomik kullanmanın yöntemlerini bulmak lazım. Ayten projem kapsamında, Camlara iyisinde cam filmi takmayı ilk sıraya koydum. 

Bu fiyatlar bizim kontrolümüzde değil. Bende kendi yapabildiklerimin peşinden koşuyorum. Araba 4 gündür yatıyor.