Tork(nm) Ve Güç (hp)

[Abdussamed Acar]

Başka bir forumda bu konu tartışılırken iki birim arasındaki farkın izahı noktasında bir hikaye kaleme almıştım, bizim forumda da yer alsın istedim...

Klasik bir tartışma konusu olsa da; Tork ile Güç arasındaki farkı anlatmak açısından çok kabaca bir hikaye anlatmak isterim, teknik açıdan konuya daha hakim üyeler yanlışım varsa düzelteceklerdir eminim...

Şimdi iki adam düşünün;

- Birisi şöyle iri kaslı 120 Kg ağırlığında güçlü kuvvetli ama hantal bir adam

- Diğeri ise sıska 60 Kg ağırlığında ilki kadar güçlü olmasada çok seri hareket edebilen bir adam

Şimdi bu adamlara yük taşıtacağız;

Önümüzde 100 basamaklı bir merdiven var, ve yanımızda da toplam 500 Kg ağırlığında küçük parçalardan oluşan bir yük...

Amaç bu yükü parça parça merdivenlerin tepesine taşımak...

Birinci Adam;

Güçlü kuvvetli ve iri yarı ilk adam bir seferde en fazla 50 Kg kaldırabiliyor... Ve bu adam yükü kucakladığında merdivenlerin tepesine 10 dakikada çıkabiliyor. Bu iri kaslı adamımız 10 sefer yaptığında 500 Kg yükü merdivenlerin tepesine çıkarır ve bu toplam 100 dakika vakit alır...

Buraya kadar anlaşılmayan birşey yok sanırım...

İkinci Adam;

Bu zayıf ve seri adam ise bir seferde en fazla 25 Kg kaldırabiliyor... Ve bu adamımızda yükü kucakladığında merdivenlerin tepesine 5 dakikada çıkabiliyor. (Yani ilkine göre daha hızlı). Neticede bu adamımız da 500 Kg yükü 20 sefer yaptığında merdivenlerin tepesine çıkarır ve bu toplamda yine 100 dakika vakit alır...

Şimdi gelelim bu hikayeden çıkaracağımız derslere;

İlk adamımızın kod adı Dizel'dir, ikincisi ise benzinli... Örnekte verdiğim ifadelerden yola çıkarak bazı kavramları kabaca açıklamaya kalkarsak;

Her bir adamın 1 seferde kaldırabildiği yük miktarı; "TORK" tur

Her bir adamın toplamda 500 Kg yükü 100 dakikada merdivenlerin tepesine çıkarması "GÜÇ" tür...

Her bir adamın 100 dakikada katettiği toplam basamak sayısı "DEVİR"dir

Buradan şu sonuç çıkar;

Benzinli olan adamımızın devir bandı en büyük avantajıdır...

Dizel adamımızın avantajı ise bi kerede kaldırabildiği yük miktarıdır...

Bu sebeple;

Benzinlide Devir Bandı,

Dizelde Tork,

İki farklı karakterin öne çıkan en önemli özelliğidir...

Bu hikayeden yola çıkarak Alman'lar ile Japon'ların karakterleri ürettikleri teknolojiye yansımış desek pek yanlış bir benzetme olmaz galiba... Genel olarak japonlar benzinli motorlarla Alman'lar dizel motorlarla öne çıkmışlardır benim zihnimde ,

Adı geçen birimlerin daha kolay anlaşılmasında bilmem yardımcı olabildim mi?..

20 Mayıs 2010 tarihinde Abdussamed Acar tarafından düzenlendi

[Okan Balcı]

bence çok güzel açıklamışsınız.forever dizel forever turbo forever tork

[Guest Hakan Tar?m]

Forever Americano

[Mehmet Göktürk]

forever?

[Kemal Murat İnce]

Satmayacağım nikah kıydım diyor. Bu arada bazı noktaları iyi irdelemek lazım ama buna yarın değinicem şimdi yatmam lazım.

Aynı hacimde dizel bir araba benzinli kadar tork çıkaramaz ancak yakıtı daha verimli kullanır yani dizel motorlar benzinlilerden daha verimlidir. Turbocharger supercharger gibi aşırı beslenmiş motorlar farklı bir kategoridir. Aynı hacimdeki motorlar için aynı manifold mutlak basıncında aynı turbo ile beslenmiş motorlardan benzinli gene daha fazla tork çıkaracaktır.

20 Mayıs 2010 tarihinde Kemal Murat ?nce tarafından düzenlendi

[Ayhan Şentürk]

Hp ve tork birbirinden zor ayrılıyor. İkiside güç ama farkı ne dediğinizde anlatabilen neredeyse yok.

Ben anlatmak istesem şöyle anlatırdım.

Tork güçtür, beygir güçü ise hızdır.

Yani bir kütlenin ağırlığını taşıyabilen tork, bu ağırlığın hızını belirleyen beygir güçüdür.

örnek verecek olursam

su içinde hareket ettirilmeye çalışan bir tahta düşünün. Bu tahtanın alan genişliği tork olsun, sudaki hareket hızı ise hp olsun.

Bu tahtanın 100 cmkaresini suya batıralım ve onu 150 km hız ile götürelim. İşte motor torku 100, beygir güçü 150 hp diyebiliriz. Beygir güçü 70 olsaydı 70 km hız ile suda gidecekti ama yüzey alanına gelen direnci yine yenecekti ama yavaş gidecekti.

torku düşük olursa gelen direnc yani yük fazla olursa hızda düşmeye başlar. Ama tork yüksek olursa hp olmasada direnci yenerek ağırda olsa gider.

Umarım karışık gelmemiştir ve anlatabilmişimdir.

[Mehmet Göktürk]

..

Ben anlatmak istesem şöyle anlatırdım.

Tork güçtür, beygir güçü ise hızdır.

Yani bir kütlenin ağırlığını taşıyabilen tork, bu ağırlığın hızını belirleyen beygir güçüdür.

..

Duymamış olalım

Burda vatandaşın karıştırdığı şudur: maksimum tork devri maksimum güç ile aynı devirde olmadığından, maksimum torkta elde edilen güç, maksimum beygirgücü devrindekinden çok daha azdır. Ancak birçok kişi aracını limitlerde kullanmadığı bagırtmadığı için daha düşük devirlerde eğer yüksek tork hissederseniz bu sanki araç daha güçlüymüş hissini verir ki doğrudur.

Çünkü:

belirli bir anda GÜÇ = tork x devir sayısı olarak belirlenir.

kavramlara başka kavramlar üzerinden açıklama getirmek ise sakıncalıdır.

Sonuç olarak A aracının maksimum torkunun B aracından yüksek olması son hız ve ivmelenme bakımından hiçbirşey ifade etmez.

Araçların performansı beygirgücü ile ölçülür. Tork daha yüksek olur ve maksimum devir daha aşağıda olur ise düşük devirde o motor yine randımanlı kullanılabilir anlamına gelir.

Dizel araçların performansını benzinlilerle karşılaştırırken iki önemli nokta vardır:

1- dizellerin turbosunu sökün ya da benzinliye turbo takın

2- dizel yakıtın içinde bulunan enerji, benzine göre yaklaşık %20 daha fazladır. DOlayısı ile olay motor verimi değil yakıtın depolamış olduğu enerjidir litre başına. LPG mesela daha az enerji depolamaktadır.

[Ayhan Şentürk]

Ben biraz daha etkileryle anlatmak istedim.

Evet güç=tork x devir sayısı ama burdan çıkan sonuç direk olarakn net birşey ifade etmiyor. En azından herkes anlayamaz.

Sizinde dediğiniz gibi beygir güçü performanstır ama iş gören tork.

tork dediğimiz döndürme momentidir. Yani tekerleği döndürme güçü.

iki mil aynı hızda dönebilir ama yük altında hangisinin torku fazla o daha iyi direnir.

Ben hala yukarıdaki yazıma katılıyorum. Yanlış ifade etmiş olabilirim.

[Mehmet Can Çimir]

Yani Tork'un yoldaki etkisi nedir buna cevap yok gibi gözüküyor?

Benzinli zayıf çoçuk yolda daha çevik dizelde yükü iyi taşır gibi anlaşılıyor.Turbodizellerin kalkışlardaki ivmelenmesi fakat aynı beygirde aynı hacimde 2 araç aynı anda yarışa başlasa ne olurun cevabı bilmeyenler için hikayeden çıkmıyor.

Kısada dizel, uzunda benzinli önde olur. Tabii burada en büyük etkenlerden birisi motor tipi ve gücün ağırlığa olan oranı. Artık neredeyse tüm dizel motorlarda aşırı besleme var (turbo veya süperşarj), bu sebeple dizellerin ilk ivmelenmeleri daha hızlı.

[İlker Kadılar]

güzel. kimin aklına geldiyse bu benzetme epey zeki olmalı.

[Barkın Kayaoğlu]

Kısada dizel, uzunda benzinli önde olur.

...diyebilmek o kadar kolay değil. Hangi araçları kıyaslıyorsunuz ?

[Kemal Murat İnce]

Aynı hacimde dizel bir araba benzinli kadar tork çıkaramaz ancak yakıtı daha verimli kullanır yani dizel motorlar benzinlilerden daha verimlidir. Turbocharger supercharger gibi aşırı beslenmiş motorlar farklı bir kategoridir. Aynı hacimdeki motorlar için aynı manifold mutlak basıncında aynı turbo ile beslenmiş motorlardan benzinli gene daha fazla tork çıkaracaktır.

Yakrıdaki yazıyı biraz rakkamlarla pekiştirelim bence;

İki araba ele alalım aynı yılın arabaları ve aynı teknolojik zamanın arabaları olsun örneğin 86 Model Mercedes benz 200D ile 87 Model Ford sierra 2.0'ı karşılaştıralım.

MB 200 D = 75BG@4600d/d ve 126Nm@2800d/d

Sierra 2.0 = 125BG@5600d/d ve 174Nm@2500d/d

Bu iki motorda 8 subaplı döküm blok motor.

Yada VW 2.0 TDI ile Mitsubishi Lancer 2.0 EVO X'i ele alalım bu iki arabada 2.0 litre 16 subaplı modern motorlara sahip ikiside turbo beslemeli ve ikiside +1,5 (22psi) bar basıyor. Hata dizel 2bar peak'e kadar basmakda.

2.0TDI = 140BG@4200d/d ve 320Nm@1750-2500d/d

2.0 i = 276BG@6500d/d ve 422Nm@3500d/d

Aynı özelliklere sahip motorlarda dizelin ne kısada ne uzunda şansı yokdur. Benzinli bir arabada aynı özellikdeki dizel kadar verimli (birim yakıtdan alınan çevirme kuvveti) olamaz. Arabaların motorlarını kıyaslarken elmalarla armutları kıyaslamamak lazım.

Tork kuvvetdir, içten patlamalı bir motorun yakıt hava karışımını patlattıkdan sonra oluşan basıncın pistonu itmesiyle krankı çeviren kuvvetin büyüklüğüdür. Güç ise iş dir. Krankı çeviren kuvvetden yol çıkarak bu motorun belirli bir devirde ortaya koyabileceği işdir. Hesaplama formülü Güç(HPkrank)=Tork(lb/ft)*devir/5252 dir.

[Hasan Basri Bayraktar]

Tork =taakat...

[Evren Erakçora]

Şanzıman oranlarını da dikkate alalım: tekerleklerin döndürme kuvveti( torku) sonuçta vites oranlarına da bağlı. O yüzden motor torku çok düşük bir traktör bile inanılmaz bir çekişe sahiptir.

[Abdussamed Acar]

güzel. kimin aklına geldiyse bu benzetme epey zeki olmalı.

Estağfurullah

[Ali Cihangiroğlu]

Torku yüksek olan, aracı yüklüyse daha iyi gider, rampada yavaşlamaz uzar, dizel benzin farketmez aslında, bizim arabalar genelde ufak hacimli düşük beygirli halk arabaları olduğundan bunların içinde dizeller tork avantajını kullanarak hem yakıtta tasarruflu hemde kalkışta ivmelenmede verdiği zevkten dolayı daha vantajlı o kadar.

[Yasin Şimşek Eski]

Kısada dizel, uzunda benzinli önde olur. Tabii burada en büyük etkenlerden birisi motor tipi ve gücün ağırlığa olan oranı. Artık neredeyse tüm dizel motorlarda aşırı besleme var (turbo veya süperşarj), bu sebeple dizellerin ilk ivmelenmeleri daha hızlı.

Bence tam tersi olur.

[Mehmet Can Çimir]

...diyebilmek o kadar kolay değil. Hangi araçları kıyaslıyorsunuz ?

aynı güce sahip benzinli ve dizel araçları.

örnek verecek olursak focus 1 1.6 16v (113 hp) ile hyundai accent era 1.5 crdi (109 hp)

hyundai 1. ve 2. viteste her türlü atlar, sonra focus içinden geçer. bulun deneyin, çok da zor değil. 2009 Antalya Otokros Finali'ni izleyen varsa dizel ralli aracı grande puntonun kalkışta evo' nun bir boy önünde ilk viraja girdiğini anımsarlar... bunlar basit örnekler.

gti arkadaşımın aracı, zamanında denemişti cerato dizel ile

bu da z3 - cerato

21 Mayıs 2010 tarihinde Mehmet Can tarafından düzenlendi

[Kerim Bilgehan Arbek]

...diyebilmek o kadar kolay değil. Hangi araçları kıyaslıyorsunuz ?

Mesela bi 1.6 TDCI F2 sedan birde 1.6 i F2 sedan. İkiside stock araçlar.Kalkışta dizel alır uzunda benzinli demek istemiş galiba abim.Bende katılıyorum.

aynı güce sahip benzinli ve dizel araçları.

örnek verecek olursak focus 1 1.6 16v (113 hp) ile hyundai accent era 1.5 crdi (109 hp)

hyundai 1. ve 2. viteste her türlü atlar, sonra focus içinden geçer. bulun deneyin, çok da zor değil. 2009 Antalya Otokros Finali'ni izleyen varsa dizel ralli aracı grande puntonun kalkışta evo' nun bir boy önünde ilk viraja girdiğini anımsarlar... bunlar basit örnekler.

gti arkadaşımın aracı, zamanında denemişti cerato dizel ile

Benim verdiğim örnek daha güzel.

[Metehan Şahin]

Benzinli uzunda da kısada da dizeli tokatlar arkadaşlar. Yeterki şartlar eşit olsun. Sadece rampada dizelin torku ön plana çıkar. Düz yolda denemenin bile anlamı yok.

[Cihan Tiftik]

Benzinlimi dizeli , dizelmi benzinliyi bilmem tek bildiğim ; isterse 1,5 beygir olsun benzin benzindir.

5500 den sonra başlayan hayatlar.

[Cihan Tiftik]

Turbo dizelin torkunu çok sevdim. 1500-2500 devir arasında it gibi gidişi çok güzel. Ama devir bandının darlığı sinir ediyor. Şöyle bi turbo benzinli hatta biturbo benzinli olsa

Passat 1.8T

[Mustafa Tüfekçi]

Tsi

[Kerim Bilgehan Arbek]

Evet en gıcık gittiğim konuda dizel araçların devir saati yetersiz oluyor. Mesela adamlar megane max. 5 bin devir koymuş. Tam hayat başlıyor vites attırıyoruz.

[Cihan Tiftik]

Evet en gıcık gittiğim konuda dizel araçların devir saati yetersiz oluyor. Mesela adamlar megane max. 5 bin devir koymuş. Tam hayat başlıyor vites attırıyoruz.

olm daha fazlasını çeviremiyor ki zaten. Fazla bile koymuşlar adamlar. 3500 de bitmesi lazım bence saatin.